Книга - Бақытты болуды үйреніңіз! 3 Бөлім

Ба?ытты болуды ?йренi?iз! 3 Б?лiм
Нарша Булгакбаев


Ба?ытты болуды ?йренi?iз! #3
К?нделiктi газеттер беттерiнен (менi? ойымша газет о?итындар ?лi бар), кинотеатрлар мен теледидар экранынан, кiтаптар мен к?шедегi жарнамадан, интернеттен, ?леуметтiк желiлерден бiз бас?а адамдарды? дауыстарын естимiз, олар бiзге не ойлау керектiгiн айтады, бiзге ?алай ?мiр с?ру керектiгiн ж?не неге сену керектiгiн т?сiндiредi. Cол себептi б?рiмiз попугай?а айналды?. Мен жаз?ан идеяларды о?ы?ыз ж?не оларды? пайдасын ?з т?жiрибе?iзде сынап к?рi?iз. Идеяларды аямай сына?ыз. Себебi мен сiздердi? попугай бол?андары?ызды ?аламаймын!





Нарша Булгакбаев

Ба?ытты болуды ?йренi?iз! 3 Б?лiм





Сiздi? iшi?iзде алтын бар!


Егер бiреу сiзге бiр санды? алтын берсе ж?не оны пайдалануы?а р??сат десе, сiз не iстер едi?iз? Сiз та?данысы?ызды ?рт?рлi т?сiлдермен, эмоциямен бiлдiре аласыз, бiра? кез келген жа?дайда сiз бiр н?рсе жасамайсыз: м?ндай сыйлы?ты алмай ?оймайсыз. Сiз бiрден б?л санды?ты ашып, банкке ж?гiрiп, алтындарды? барлы?ын а?ша?а айналдырасыз не оны «менi? байлы?ым» деп банкке салып ?оясыз. Негiзi байлы?ты? б?рi ?олда не сыртта емес ол миды? iшiнде! Адам ?олымен байымайды, адам миымен байлы??а ?ол жеткiзедi. Ал егер бiреу сiзге iшi?iзде (миы?ызда) алтын?а толы бiр санды? бар екенiн айтса, не iстер едi?iз? Сенер ме едi?iз? М?мкiн сiз миы?ызды (жаны?ызды) зерттеп, бiр ?орап алтын тауып, содан пайда табарсыз. Алайда, сiз, бiздi? к?пшiлiгiмiз ?мiр бойы санамызды? iшiнде алтын санды?ымыз бар екенiн, бiра? оны еш?ашан пайдаланбайтынымыз туралы ойлады?ыз ба? Ойлау де?гейiнi? тере?iнде бiздi? а?ыл-ойымызды? (санамызды?) «бейсана» деп аталатын керемет б?лiгi жатыр. Ол туралы к?п айтылады, бiра? ?лi ешкiм оны? на?ты м?нiсiн ж?не шексiз м?мкiндiктерiн толы? т?сiне ал?ан жо?. Бiр белгiлiсi, онда ?ркiмге те? ?лестiрiлген алтын санды? бар. Барлы? ?абылдан?ан а?парат бейсана?а т?седi, ??деледi ж?не са?талады. Б?л естелiктер са?тау орны, жад ?оймасы, бiлiмнi? жасырын репозиторийi (кез-келген деректер мен а?параттар са?талатын орын). Табыс?а жету ?шiн бiз оны д?рыс пайдалануымыз керек, ?йтпесе оны бiлгеннен еште?е шы?пайды. Бiз ?айыршылар сия?ты даланы паналап немесе жары?ы, суы жо? бос ?йдi? iшiнде отыр?андай, кейде ?олда емес мида бар алтынны? ?адiрiн бiлмей, бiздi? iшiмiзде алтын санды? бар екендiгiнен бейхабармыз. Сiздi? кiм екенi?iздi бiлдiретiн осы – «Бейсана»!

Мен к?п а?ылдыларды? ке?есiн естимiн: «Кедеймiн деп айтпа», «Ж?мыс жо? деп айтпа», «?кiмет жаман деп айтпа» оданша ??дайды? бергенiн пайдалан. Расымен, мен келiсемiн, iшi?iздегi алтындары?ызды пайдаланы?ыз, оларды сосын пайдаланымын деп жина?аннан пайда жо?. Ол алтындар не деген кезде? «Денсаулы?», «Уа?ыт», «М?мкiндiк», «?абiлет», «Та?дау мен шешiм ?абылдау еркi», «А?ыл мен Ж?рек» т.б. ??ымдар.

Мысалы: денi сау, ая?-?олы бал?адай, сезiм м?шелерi т?гел, бiра? а?ша о?ан ?немi жетпейдi, себебi ол осындай хальге ?зiн кедей р?лiнде жа?сы к?ргендiктен емес, байлы?ты? барлы?ы мида екенiн бiлмегендiктен т?сiп отыр. Я?ни себеп – наданды?та.

Та?ы бiр мысал: ?ара??ылы?та жары?ты к?ре бiлу керек, ол сенi? сырты?да жанып т?р?ан жо?, iшi?де жанып т?р, ал адамдар жары?ты сонда да сырттан к?ргiсi келедi. Сол себептi барлы? данышпандарды? «шын ба?ыт адамны? iшiнде» деп айтатыны да сонды?тан.

Бiздi? бейсананы к?нделiктi ?мiрде, бiз ?шiн пайдалы ?ызметке ?ою?а болады. Ол сiз ?шiн ж?мыс iстеуден, е?бек етуден, шаруа ат?арудан, iс тындырудан шаршамайды, егер де сiз оны д?рыс жол?а ба?ыттай алса?ыз. Оны бiздi? адал пайдамыз ?шiн ?нiмдi (н?тижелi) ?рекетсiз ?рекет жасату?а болады. Сiз ?зi?iздi? а?ылы?ызбен т?жiрибелi хатшыны? ж?мысын орындау ар?ылы ?лде?айда тиiмдi ?рекет ете аласыз, шы?ын емес тек пайда ?келетiн а?параттарды есте са?тау ар?ылы. Компьютердегiдей, сiздi? а?ылы?ыз ?абылда?ан ?рбiр факт (а?парат) пен ?сер (эмоция) ?р?ашан ойлауды? беткi де?гейiнен ?тiп (а?ыл) т?пкi де?гейiнде, бейсанада са?талады. Б?л керемет к?штi ?алай ?олдану?а, пайдалану?а ж?не дамыту?а болады? Жасырын бейсана патшалы?ын ?алай иеленуге болады? Б?л ?рине, асы?ыс жасалмайды. Бейсананы? жасырын к?штерi баяу ж?не ж?йелi концентрация (керегiн ?алдырып, арты?ын алып тастау) процесiнде дамып, бiздi? ерiк-жiгерiмiз, а?ылымыз бен ?иялымыз?а ба?ытталуы керек.

Сiз бейсанадан не ?алайтыны?ызды шешiп, о?ан ?р уа?ытта бiр-бiр тапсырмадан берi?iз, себебi ол робот емес, бiр уа?ытта к?п а?паратты ??деу алатын. Егер сiз на?ты проблеманы шешкi?iз келсе, ?р к?нi та?ерте? ж?не кешке шамамен бес минут уа?ыты?ызды б?лiп, шешiм сiздi? бейсана де?гейi?iзде ?алыптасып жатыр деп ойла?ыз, елестетi?iз, сендiрi?iз. Содан кейiн кенеттен шешiм дайын болады. Б?ны бас?аша, iштен пайда болатын сигнал деуге болады. Б?л кездейсо? емес. Ол жо?тан пайда болмайды. Сiз тапсырма бердi?iз – ауызша немесе жазбаша, ол шешiмдердi ?сынды. Б?л д?рыс шешiмдер болуы ?шiн, сiз д?рыс та?дау жасауы?ыз керек, ал ол ?шiн бейсана – ?зiнi? ?айнар к?зi «?мбебап А?ылды?» (Жаратушыны?) даналы?ына ашы? болуы керек. Егер сiз сау бол?ы?ыз келсе, денсаулы?ы?ыз туралы ойлары?ыз?а назар аудары?ыз, ауру ж?не ?лсiздiк туралы ойлар?а кедергi жасама?ыз. Егер сiз с?ттi адам бол?ы?ыз келсе, онда сiз ?зi?iздi с?тсiздiкке ?шыратпа?ыз. Егер сiз ба?ытты бол?ы?ыз келсе, онда сiз мазасызды?тар мен к??iлсiздiктер туралы ойлау?а жол берме?iз. Сiздi? а?ылы?ызды ?немi иеленетiн а?парат – ой?а (iшкi с?з + ?иялда?ы бейне) айналады, сосын ?рi ?арай сiздi? бейсана?ыз?а енiп, бiртiндеп сiздi? т?жiрибе?iзге айналады, сонды?тан сiз позитивтi, конструктивтi, прагматизм (ол ?зiнi? ?мiрiн, ?рбiр ?рекетi мен ?зiне/?згеге деген к?з?арасын, iс ж?зiнде пайдалы н?тиже алу т?р?ысынан ??рады) туралы ойлануы?ыз керек. ?рдайым есте са?та?ыз, сiздi? бейсана?ыз ?зiнi? ?айнар к?зi – «?мбебап (жалпы?а орта? а?и?ат) А?ылды?» даналы?ына ашы? болуы керек. Осы даналы??а сенi?iз, сонда сiз аз ?ателiктер жiберiп, сау ж?не ба?ытты боласыз. Сiз жемiстi ?мiр с?ретiн боласыз.

«Бiз сенуiмiз керектi? е? жа?сысы – ол а?и?ат.» (Уильям Джеймс – ?азiргi заманауи психологияны? атасы).






Сiз неге шын ба?ытты емессiз?


Бала к?нi?iзде, жас кезi?iзде ?лкен армандары?ыз, жоспарлары?ыз болды ма, кiтаптар жазу немесе картиналар салу, ?з к?сiбi?iздi бастау немесе бас?а шы?армашылы?пен, ?нермен, ?ылым-бiлiммен айналысу. Бiздi? к?пшiлiгiмiзде бол?ан шы?ар. Ал егер, бiз ?з-?зiмiзге адал болса?, к?пшiлiгiмiз сол арман-ма?саттарды ?лi к?нге дейiн iске асыра алмай ?иялдап ж?рмiз. Бiра? ?з ??рбанды?ымызды бас?а ж?мыстарым, шаруаларым бар деу ар?ылы а?тап аламыз. «Мен роман жазу?а ?уанышты болар едiм, бiра? мен ?з ж?мысыммен айналысуым керек, ?йтпесе отбасын кiм асырайды?». «Болар едi негiзi, картина салып бай?ау?а, бiра? менi? к?ру ?абiлетiм нашар». «?ылыммен айналысу?а болар едi, бiра? бiздi? елде ?ылым ешкiмге керек емес». «Мен бала кезiмде домбырада к?штi ойнайтынмын, сосын тастап кеттiм, ?се келе ?мытып ?алдым, ?ол ж?рмейдi»

Бiз ?зiмiздi толы?ымен а?тап шы?ару ?шiн бос сылтауларды ойлап табамыз:

Гай Юлий Цезарь туралы бiр минут ойланып к?рi?iзшi. Сiз Цезарьдi? ?зiнi? жазбаларын т?нде, шатырды? астында жаз?анын бiлесiз бе, б?кiл Рим ?скерi ?йы?тап жат?ан кезде, ол т?нде ?те аз ?йы?тайтын, к?п жазатын ж?не келесi к?нi та?ерте? сарбаздарын ?рыс?а алып кететiн.

Сiз, д?рiгерлер оны? ауыр нау?ас?а шалды??анын айт?аннан кейiн, Георг Фридрих Гендельдi? е? жа?сы музыкалы? шы?армаларын жаз?анын бiлесiз бе? Ал Бетховен, музыканы м?лдем са?ырау болып ?ал?аннан кейiн де жаза бердi.

Сiз ?ш ?лы а?ын – Гомер, Мильтон ж?не Данте со?ыр екендiгi туралы ойланды?ыз ба?

Ганнибал Барка ж?не лорд Нельсон туралы ойланып к?рi?iзшi: олар тарихта?ы ?лы ?олбасшылар бола т?ра, тек бiр к?здерi ?ана к?ретiн. Жарайды, Фрэнсис Джозеф Кэмпбелл, екi к?зi де со?ыр, к?рнектi математик ж?не музыкант болды.

?зi?iздi бiр н?рсеге байлан?ан сия?ты сезiнбе?iз ж?не ?зi?iздi шектеме?iз: «Жо?, тек менi? м?мкiндiктерiммен емес, оны? ?стiне менi? жа?дайым келмейдi. Мен еш?ашан олар сия?ты бола алмаймын». Мен сiзге олар сия?ты бол демеймiн, бiра? сiз мида?ы байлан?ан жiптердi шешiп, санада?ы шектеулерден асуы?ыз керек.

?лемге ?йгiлi «Робинсон Крузоны?» авторы «Даниэль Дефо» туралы ойланы?ыз: ол кiтабын т?рмеде отыр?анда жаз?ан. «Джон Баньян», дiни ?ызметi ?шiн, темiр торды? артында отыр?ан кезде «Путешествие Пилигрима» -ны жазды, а?ылшын дiни ?дебиетiнi? ма?ызды е?бектерiнi? бiрi. Лютер «Библияны» Вартбург ?амалында отыр?ан кезде аудар?ан. Итальянды? а?ын, ойшыл, теолог Данте жиырма жыл бойы ?у?ын-с?ргiнде ж?рсе де е?бектерiн жал?астыра бердi ж?не сол жерде ?лдi, ал «Дон Кихотты» ?лемдiк ?дебиеттi? е? танымал ?рi ?лы шы?армаларыны? бiрiн, Испан жазушысы – Сервантес, Мадрид т?рмесiнде жаз?ан.

Сiз: «М?ны? б?рi керемет, бiра? мен ж?мыс iстеуiм керек» деп айтуы?ыз м?мкiн. Онда сiзге та?ы да бiр пайдалы жа?алы?тар бар:

Сiз «Унесённые ветром» романыны? ?алы?ды?ын елестете аласыз бе? Маргарет Митчелл, американды? жазушы ж?не журналист, оны «Атланта Джорнал» газетiнде ж?мыс iстеп ж?рген кезiнде жаз?ан, ол ж?мысты к?нiне сегiз са?ат емес, он алты са?ат iстейтiн.

Уильям Шекспир туралы ойланы?ыз: «Мен мектепте о?у мен жазудан бас?а т?к ?йренген жо?пын, м??алiмдердi? б?рi топас» дедi, бiра? ол ?з бетiнше iзденудi жал?астыр?ан ж?не керемет жазушы болды. А?ылшын а?ыны ж?не драматургi, е? ?лы драматургтердi? бiрi болып саналады.

Сiз ?зi?iздi? денсаулы?ы?ыздан айырылып ?андай да бiр кемшiлiктерге, кемiстiктерге байланысты ?зi?iздi жо?алт?андай сезiнiп к?рдi?iз бе? Сiз бiрден «??дай са?тасын» дейсiз. Кемтар, м?гедек бола т?ра, тарихта жа?сы атпен ?ал?ан адамдар к?п бол?ан.

Полиомиелитке шалды??ан ж?не инвалид болып ?ал?ан А?Ш-ты? 32-шi президентi Франклин Рузвельт бiр кездерi: «Бiздi? ерте?гi жоспарларымызды ж?зеге асыруда?ы жал?ыз кедергi, бiздi? ?азiргi с?ттегi к?м?нiмiз болуы м?мкiн» деп айт?ан.

Советтiк ж?не латвиялы? шахматшы, сегiзiншi ?лем чемпионы, гроссмейстер, Михаил Таль, сирек кездесетiн патологиямен д?ниеге келдi – оны? ?олында тек ?ш сауса? болды. Б?л оны? тарихта?ы е? жас ?лем чемпионы болуына ж?не фортепианода ойнауды ?йренуiне кедергi болмады.

Ке?ес Ода?ыны? Батыры, жауынгер ?ш?ыш Алексей Маресьев, ?лы Отан со?ысы кезiнде ауыр жараланды, соны? салдарынан екi ая?ынан айырылды. Бiра? содан кейiн ол бас?аларынан артта ?алмады ж?не протездермен ?айтадан аспан?а ?шты. Жалпы ал?анда, со?ыс кезiнде ол 86 рет со?ыс ж?ргiздi, жауды? 10 ?ша?ын атып т?сiрдi: ?шеуi жаралан?ан?а дейiн ж?не жетеуi кейiн. Екi ая?ы жо?, бiра? ?мiрге деген ??штарлы?ына та? ?ал?ан жазушы Борис Полевой ке?ес ?ш?ышыны? ерлiктерi туралы кiтап жазды, оны «На?ыз ер адам туралы ??гiме» деп атады.

Британды? музыкант Рик Алленнi? ?мiрi ?ай?ылы бастал?ан жо?. Бiра? 1984 жылы ол ?з к?лiгiн бас?арып келе жат?анда, бас?а ж?ргiзушi оны жолда ?ор?ыта бастады. Рик жас, ашулы ж?не жылдамды?пен жарыс?анды жа?сы к?ретiн. Осылайша ол к?лiк апатына ?шырап, ?олынан айырылады. Д?рiгерлер Алленге (21 жасында) «Барабанды ?мыты?ыз, ??дай?а ш?кiр де?iз, сiз тiрi ?алды?ыз» деп айтады. Бiра? ол ?андай жа?дай болмасын, музыкадан бас тарт?ысы келмедi. К?п ?замай Рикке тая?шаны ?стау ?шiн арнайы протез жасалды. О?ан ?осымша ол ?з ая?тарын ?олдануды ?йрендi. Содан берi, концерттерде ол ?немi жала?ая? ж?ретiн болды. Барабан оны? ?алауына бейiмделiп, Аллен сахна?а оралады. 1986 жылы орал?аннан 8 альбом шы?арды. 2001 жылы ол ?йелiмен бiрге арт-музыкалы? терапияны? белсендi ?атысуы ар?ылы емделуге к?мектесетiн Raven Drum Foundation ?йымын ??рды. Британды? Gigwise сайтында ол ТОП-?здiк барабаншыларды? бiрi. Жанк?йерлер оны к?н к?ркiреуiнi? ??дайы «Тор» деп атайды.

«Мен еш?ашан ?олымды жо?алт?ан уа?ытты керi айналдыру?а келiспеймiн. Онсыз мен ?зiмнi? ?аншалы?ты мы?ты екенiмдi бiлмес едiм» – дейдi ол.

Мен Ник Вуйчич туралы айтпай-а? ?ояйын, оны сiз менен арты? бiлесiз деп ойлаймын. Ендi та?ы да бiр ерекше адам?а назар аударса?:

Сiз ?лемдегi е? бай адам (2021 жылы атан?ан) Илон Маск, американды? к?сiпкер, инженер ж?не миллиардер, оны? бала кезiнде ?те т?йы? бол?анын бiлесiз бе? Оны мектепте бiрге о?итын сыныптастары бiрнеше рет туалетте сабап, ойына келгенiн iстеп, ?орла?ан. Мектептегi Илонны? ??рдастары со??ы?а жы?ып, м?рнын талай рет сындыр?ан. Ол к?нделiктi ?рыс-керiс, т?белестi? салдарынан ата-анасыны? ажырасуын к?рген.

Сiздi? жаны?ызда, ж?регi?iзде, iшi?iзде (миы?ызда) са?тал?ан ?алаулары?ыз, арман-ма?саттары?ыз, жоспарлары?ыз туралы та?ы бiр рет ойланы?ыз. ?зi?iз ойлап тап?ан аргументтердi ?айта ?лше?iз, «м?мкiн емес» дейтiн сылтауларды жа?тама?ыз, сiз олай ?зi?iге ?арсы ?рекет жасайсыз, оларды? к?зiн ??рты?ыз. Сiздi? арманы?ызды неге орындай алмайтынды?ы?ыз ?шiн ойлап тап?ан д?лелдердi ?айтадан ?арастыры?ыз. Б?л сылтауларды? жал?ан екенiн т?сiнi?iз. Оларды шетке таста?ыз ж?не сiздi? тiлектерi?iз орындалатынына к?з жеткiзi?iз ж?не де оларды? орындалуы сiздi? ?ана миы?ыз?а байланысты екенiн т?сiнi?iз.

Есi?iзде болсын: ?зiмiздi бiр орында ?стап т?р?ан жал?ыз адам – ?зiмiз ?ана. ?з арман-ма?саттарымызды? бетiн ?айтарып жат?ан ?зiмiз ?ана. ?з ба?ымызды байлап жат?ан, сананы шектеп жат?ан, жасанды м?гедек жасап жат?ан ?зiмiз ?ана. Екi ?мiрде де ба?ытты болу?а кедергi – ?зiмiз ?ана.






Мойындайтын уа?ыт келдi


К?птеген жылдар б?рын Неапольдi? вице-королi, герцог Испания?а, Барселона ?аласына сапар жасады. Ол кезде айла?та (те?iз жа?асында?ы кеменi? то?тауына, келiп-кетуiне ?олайлы ала?) галера (б?рын Еуропада ??лдар, жазалылар немесе т?т?ындар ескекшi болатын ?скери кеме немесе ?айы?) болды, онда ескекшi (?айы?ты есушi) сотталушылар болды. Герцог осы галераны? бортына к?терiлiп, барлы? т?т?ындарды аралап шы?ты, ?р?айсысынан оны галера?а алып келген ?ылмыстары туралы с?рады ж?не оларды? ?ай?ылы о?и?аларын ты?дады.

Бiрiншi адам, судья оны? жауларынан пара алып, о?ан ?дiлетсiз ?кiм шы?ар?анды?тан ?ана осында бол?анын айтты. Та?ы бiреуi, оны? жаулары, ку?герге а?ы т?легенiн ж?не сотта о?ан ?арсы жал?ан ку?лiк бергенiн айтты. ?шiншiсiне – е? жа?ын досы о?ан опасызды? жасапты, ?дiлдiктен ?ашып оны а?ша ?шiн ??рбан етiптi. Со?ында герцог кiн?сiн мойында?ан адамды ты?дады: «Мырза, мен б?л жерге лайы? бол?анды?тан келдiм. Мен к?п а?ша ал?ым келiп, ?миян ?рладым. Мен т?зуге тура келетiн н?рсеге лайы?пын ж?не дайынмын».

Герцог та? ?алды. Ол галера капитанына б?рылып: «Б?л адамдарды? б?рi кiн?лi емес ж?не ?дiлетсiз сот ?шiн осында келдi, бiра? оларды? арасында бiр ?ылмыскер бар. Одан бас?асыны? б?рi а? екен, п?к екен, к?н?сiз екен, ал мына ?ылмыскер ?зiнi? б?лiнуiмен осында келдi, сонды?тан ?з к?н?сiн бас?алар?а ж??тырмайынша, оны тезiрек босатайы?». ?з кiн?сiн, ?ателiгiн мойында?ан, келiскен адам бостанды??а шы?арылды ж?не кешiрiлдi, ал а?талатын д?лел iздеп, айыпсызбын деп ?зiн а?та?андар мен сылтауды та?да?андар галерада ?алды.

Б?л шын м?нiнде бол?ан о?и?а ж?не бiр ?ызы?ы, ол бiздi? ?мiрiмiзде не болып жат?анын д?л к?рсетедi. Бiз ?ателесемiз ж?не ?атенi мойындауды? орнына ?мiр бойы ?зiмiздi а?таймыз. Бiз бас?аларды (ортаны), жа?дайды кiн?лаймыз, оны? орнына бiз неге былай айтпаймыз: «Мен ?з ?мiрiмдi ?зiм бас?арып келдiм. Менi? миымда?ы ойларды бас?аратын жал?ыз менмiн ж?не д?л ?азiр менi? кiм екенiм, ?андай екенiм – менi? ?зiме ?зiм жаса?аным». Осы а?и?атты т?сiнген с?тте бiз осы ?мiрдi? галерада?ы ??лды?ынан арыламыз ж?не ?з ?мiрiмiздi ?з еркiмiзге ?айтарып, бас?аша, а?и?ат?а сай, лайы?ты ?мiр с?ре аламыз.

?з ?мiрi?iзге ?ара?ыз. ?зi?iздi ж?не ?мiрдi т?сiнi?iз, ретте?iз, т?ртiпке салы?ыз. ?ателiктерi?iзге ?арамастан ?зi?iздi кешiруге ж?не с?юге ?йренi?iз. ?ателiктерi?iздi ?абылда?ыз. Осы ?ателiктер ?шiн ?зi?iздi кешiрi?iз ж?не жа?сы к?рi?iз, содан кейiн сiз галерада?ы ??лды?ты? ?мiрiнен босатыласыз. Сiз ?мiр с?руi?iз керек жолмен ?мiр с?руге м?мкiндiк аласыз: ба?ыт, тынышты? ж?не керемет денсаулы?. М?ны? б?рi сiздi? ?ткенi?iз, б?гiнi?iз ж?не болаша?ы?ыз ?шiн жауапкершiлiктi алудан басталады.






?мiр дегенiмiз кiтап


Сiз ?азiр отыр?ан немесе т?р?ан жерде бiр кiтап бар ма, ма?ызды емес ?андай болса да? Егер «и?» болса, тапса?ыз, менен сiзге бiр ?тiнiш – кiтапты ?олы?ыз?а алы?ыз. Б?л кiтапты? не туралы екендiгi ма?ызды емес: оны жай ?ана алы?ыз ж?не о?ан ?ара?ыз. Ендi оны сiздiкiнен ?згеше к?з?араспен к?руге тырысы?ыз. Елестетiп к?рi?iзшi, б?л кiтапты, сiз ?олы?ызда ?стап т?р?ан, белгiсiз бiр арал?а те?iз тол?ындары жа?а?а шы?арды. Кiтап су-су болып ?алды деп ойлама?ыз. Ол ?лi ??р?а?. Б?л аралды? т?р?ындары а?ылды ж?не м?дени т?р?ыдан дамы?ан екен, бiра? алфавит, ?рiптер туралы т?сiнiк жо?.

Олар ендi не iстейдi? Олар кiтапты алып, ?демi жасал?ан ?а?азды к?редi. Олар баспа?а ?арап, ?рiптер мен тыныс белгiлерiнi? к?рделi ??рылымын к?редi. Олар б?л ?те ?ызы?ты ?нер т?рi деп ойлайды ж?не кiтапты осы т?р?ыдан ба?алайды.

Олар кiтапты т?сiнедi ме? Олар осы кiтаптан на?ты пайда алады ма? Жо? деп ойлаймын. ?рине, ?а?аз бен баспа белгiлерi – б?л кiтапты? на?ты мазм?ныны? кiшкентай к?ле?кесi ?ана. Ал на?ты мазм?ны оны ?аншалы?ты т?сiнуге байланысты. Кiтапты? сырты емес iшi ма?ызды, себебi кiтапты? iшi тол?ан идеялар ?лемi.

Бiздi? ?мiрiмiзде де солай болады емес пе? Бiз ?мiрдi? ?а?азы мен сиясына ?араймыз: тыныс алу, тама?тану, ж?мыс, ?й?ы. Бiз ?мiрдi? ?деттегi к?рiнiстерiне ?арап, «б?л ?мiр» деймiз. Б?л ?а?аз бен баспа белгiлерiне ?арап, «б?л кiтап» деп айту сия?ты. Бiра? бiздi? ?мiрiмiз, кiтап сия?ты, ма?ынасы бар ж?не, ?рине, ?мiрдi? ма?саты – ?а?аз бен сияда емес, оны? ма?ынасында екенiн б?рiмiз бiлемiз.

Бiздi? ?мiрiмiз е? алдымен ма?ыналы болуы керек. ?мiрi?iздi? сиясы мен ?а?азын та?ы бiр рет ?ара?ыз. Б?гiн сiз балаларды мектепке жiбересiз немесе ж?мыс?а барасыз, б?л ?те жа?сы. ?а?аз бен сия болмаса, бiз кiтапты? идеясын бiлдiре алмас едiк, ?мiрi?iздегi к?нделiктi ?са?-т?йектi? белгiлi, беткi ма?ынасынан ?рi ?арай ?арау?а тырысы?ыз, оларды? на?ты мазм?нын т?сiнi?iз, ?йтпесе сiз ?мiр бойы м?рны?ыздан ?рi ?арай ешнарсенi к?рмейтiн боласыз. Не iстеп жат?аны?ызды? на?ты ма?ынасын сезiнi?iз. Сiз ?мiрдi? м?нiмен айналысып жатырсыз ба?

Сiз ?з ма?саты?ызды ж?зеге асыруды ?йрену ?шiн осы д?ниеге келдi?iз. ?р адам б?л ?мiрге бос?а келмейдi, жо?арыдан миссия ж?ктеледi, бiра? ?кiнiшке орай к?п адам сол миссиясын орындай алмай, ж?зеге асыра алмай, ?лiп кетiп жатады. Та?дыр сiздi? миы?ызда. Миы?ызды ?а?аз деп елестетiп ?з та?дыры?ызды ?зi?iз жазу?а ???ы?ыз бар. Осыны ма?сат ?ылып алы?ыз. Б?л сiздi? ?мiр кiтабы?ыз.

Осы ма?сатты ?олданы?ыз, ?мiрi?iздi? беткi м?нiнен тыс, ?рi ?арай ?ара?ыз ж?не б?рын ?мiр с?рген ?ткеннi? м?нiн ?ара?ыз, болаша? жоспарды? м?нiн ?ара?ыз. Б?рi ба?ытты болу туралы айтады бiра? оны? м?нiсiн азы ?ана т?сiнедi, себебi ол абстрактiлi ??ым. Осы идея к?мегiмен ?ана сiз ?мiрдi? б?кiл кiтабын т?сiнуге ?мтыласыз. Сiз жалпы ?мiр кiтабына араласа алмайсыз, бiра? ?з ?мiрi?iздi? кiтабы, ?зi?iздi? миы?ызда екенiн ?мытпа?ыз. Сiз ?мiрден кiшкене ?ана ма?ына тапса?ыз, ол сiздi тере? ма?ынаны iздеуге итермелейдi. Б?л iздеу еш?ашан н?тижесiз болмайды: ол сiздi мазалайтын с?ра?тар?а толы?ыра? жауап беруге, тере?iрек ж?не ма?ыналы ?мiрге жетелейдi.






Ешкiм ?з ?алауынша ?мiр с?рiп жат?ан жо?


Бiреудi? а?ыма? шешiмдер ?абылда?анын, алды-артын болжамай ?рекет еткенiн, бос?а ж?гiргенiн ж?не бiртiндеп эмоционалды ж?не психикалы? б?зылу?а немесе ?аржылы? к?йреуге ?келгенiн к?рген кезде не айтасыз? Стресс немесе ??лдырау бол?ан кезде, сiз б?рылып: Менi? бар айтарым: ол ?з-?зiне ор ?азды, ?зi кiн?лi, конечно сосын…» деп айтатын адамдар ?атарына жатасыз ба? Менi? ойымша, бiз б?рiмiз осылай айтамыз, ж?не е? ?ызы?ы, бiз осыны д?рыс деп санаймыз, ?йткенi бiз ?зiмiзге ш???ыр ?азамыз. Бiздi? ?мiрiмiздегi барлы? ?иынды?тар не ?шiн болды? ?йткенi бiз оларды с?рады?. Кейде м?ны т?сiну ?те ?иындау болуы м?мкiн, бiра? б?л рас.

Д??а-тiлек, тере? iшкi ?алау – б?л к?пшiлiгiмiз ойла?аннан да ?лде?айда к?штi к?ш. Бiз бiр н?рсенi ?атты ?алаймыз, ж?не бiздi? ?алауымызды? ?ар?ындылы?ы оны ж?зеге асыру?а жа?ындатады. Бiра? егер бiз жаман тiлек тiлесек, онда б?л ?ар?ындылы? бiзге ?мiтсiздiк пен ауырсыну ?келедi. Жаманды? адам?а т?н емес, ал бiз о?ан жабысу?а тырысамыз, керiсiнше аула? болуды? орнына.

Менi? ойымша, ?мiрден белгiлi бiр н?рсенi алу?а тым к?п к??iл б?лу ?ауiптi.

Эммет Фокс бiр кездерi: «?з ?алаулары?ыз?а абай болы?ыздар, ?йткенi сiз оларды толы?тай ж?зеге асыра алатын барлы? еркiндiк бар!» дедi.

Менi? ойымша, ол д?рыс айтты. Бiздi? ж?регiмiздi? ?алауы, ешкiмнi? со?ына дейiн т?сiнбейтiн ж?мба? жолдармен ?оз?алады ж?не ерте ме, кеш пе шынайы ?мiрде к?рiнедi. Сонды?тан бiз са?ты? танытып, не н?рсеге ?мтылып жат?анымызды т?сiнуiмiз керек. К?рiп отырсыз ба, бiздi? тiлектерiмiз та?ырып?а сай а? пiл болуы м?мкiн!

Ежелгi ?ндiстанда?ы раджалар (билеушiлер) бiр ба?ынышты адамдарын кедейлендiргiсi келгенде, олар о?ан а? пiл беретiн. Оны тама?тандыру, к?нделiктi жуу ж?не безендiру ?ажеттiлiгi сол адамды кедейлiкке дейiн жеткiзетiн, себебi оны? а?ша табу?а м?лдем уа?ыты болмайтын. Олар б?ны прикол ?стау ?шiн жасайтын ж?не бiздi? ?мiрiмiзде де д?л солай. Бiздi? ?алауымызды? к?птеген элементтерi а? пiлдерге айналады, з?лымды?ты? ?серiнен. Ал о?ан ?арсы, менi? ойымша, ?мiрдi? ?зi бiздi? к?птеген а?ыл?а сыймайтын, жаман, терiс, жа?ымсыз, негативтi д??а-тiлектерiмiздi, ?алауларымызды жасырады, ?йткенi ол (Алла) бiздi а? пiлдерден (кедейшiлiк, ауру т.б. сына?тардан) ?ор?а?ысы келедi.

М?мкiн, кез-келген н?рсенi ?алай берудi? орнына, бiз одан да к?п даналы? iздеуiмiз керек шы?ар. Даналы?ты iздеу ?лде?айда ?ауiпсiз, ?йткенi сiзде бас?а адамдар?а ж?не оларды? проблемаларына а?ылмен ж?не адамгершiлiкпен ?арау?а м?мкiндiк беретiн жабды? бар. А?ыл?а (пайдалы, ?ажеттi, керектi а?парат) ие бола отырып, сiз а?ыл?а ?онымсыз шешiм ?абылдау?а асы?пайсыз, б?ндай шешiм с?зсiз адамдарды? сiзден терiс айналуына ж?не былай деп айтуына алып келедi: «Менi? бар айтарым, ол ?з ?алауына ие бола алмады, ?з басына ?зi тiлеп алды».

К?птеген адамдар, егер олар?а оны бiрден алу?а не жетуге м?мкiндiк болмаса, ?мтылысты то?татады. К?п адамдар ?здерi ?мтыламыз деп шешкен н?рсенi ?алайды, бiра? шынымен пайдалы, ?ажет, керек н?рсеге ?мтылмайды, себебi бiлмейдi не пайдалы, не ?ажет, не керек, олар?а оны ешкiм ?йреткен жо? ж?не ешкiм мiндеттi де емес, адам ?зi ?йренуi керек, бас?а бiреудi? ?йреткенi ?йрену болмайды, себебi сiздi? ?мiрi?iз сiздi? жеке шаруа?ыз.

Шын пайдалы, ?ажет, керек пен ?алаймынны? арасында ?лкен айырмашылы? бар. Елестетiп к?рi?iзшi, ата-ана?ыз бала кезi?iзде сiзге ?ала?анны? б?рiн жаса десе: инсектицид б?телкесiн iшуге немесе газ плитасында «билейтiн» ?демi жалынды ?стау?а т. б. Сiз м?ны ?алаймын деп ойлады?ыз, бiра? ата-ана?ыз сiзге ?ауiптi екенiн, ол сiзге зиян тигiзуi м?мкiн екенiн бiлдi, сонды?тан сiздi? ?мiрi?iздi са?тау ?шiн то?татты.

Мiне, бiздi? зиянды ?алауымыз бен пайдалы ?ажеттiлiктерiмiздi? арасында?ы айырмашылы?. Егер бiз н?псi??марлы??а, д?ние??марлы??а емес, бiз ?шiн д?рыс болатын – а?и?атты т?сiнудi? даналы?ына ?мтылатын болса?, онда бiзде пайдалы ?алауымызды? б?рi болады ж?не бiз ?мiр бойы ненi ?алау керек, не ?ажет екенiн сенiмдi т?рде бiлетiн боламыз. Е? бастысы бiздi? ?алауымыз ??дайды? ?алауымен с?йкес келедi.






?рекетсiз ?рекет


Сiз ?рекетшiл, iскер адамсыз ба? Менi? ойымша, б?л сiздi? «?рекет» деген с?здi ?алай т?сiнуi?iзге байланысты болуы керек. М?мкiн сiз ?немi «бiр орында миы?ыз айналып ж?ретiн шы?арсыз», сонды?тан да сiз ?зi?iздi ?рекетшiл, iскер адаммын деп санайтын шы?арсыз? Солай ма? Менi? ойымша, ?рекетшiлдiк ?р?ашан ?рекеттi ?ажет етпейдi. Бiздi? iс-?рекеттерiмiз, шынымен не пайдалы екенiн бiлмеу ?шiн а?тау ретiнде ?ызмет ететiн кездер болады. К?п уа?ыт пен энергия к?бiнесе ?са?-т?йектерге, зиянды амалдар?а ж?мсалады. Бiра? бiз ?з уа?ыт пен к?ш-?уатымызды ысырап етуге жол бере алмаймыз. Б?рын не кейiн шешiм ?абылдау?а тура келедi, не ма?ызды, не ма?ызды емес н?рсенi, ?йткенi егер бiз б?рiн бiр уа?ытта жасау?а тырысса?, онда бiз шын ма?ызды н?рсеге ?ол жеткiзе алмаймыз. Адам санасы ?те н?зiк ж?не к?рделi ??рал. Ол iшкi жа?ынан да, сыртынан да к?йзелiске ?шырайды ж?не тым к?п ?ысым к?бiнесе керi кетуге, жоспарды? орындалмауына, ?рекеттi? то?тап ?алуына ?келуi м?мкiн.

Психикалы? шамадан тыс ж?мыс физикалы? сия?ты ?лсiретуi, шаршатуы м?мкiн. ?зi?iздi ?олдауды? бiр ?ана жолы бар – ?зi?iздi? iшкi «Мен» – мен ?нсiз с?йлесуге ?немi оралу. Сiз ?мiрдi? ?айнар к?зi мен б?ла?ыны? жанында тыныш демаласыз, б?л сiзге ба?ытты ?мiр с?руге м?мкiндiк беретiн жа?ымсыз ?серлерге ?арсы т?зiмдiлiктi арттырады. Бiр та??аларлы?ы, б?л а?ыл-ой немесе физикалы??а ?ара?анда жо?ары де?гейдегi ?рекетшiлдiк. Арбаны? д??гелегi сия?ты айналатын уа?ыт ?лемiнде, ?рекетсiздiк пен тынышты? н?ктесi бар. Бiз осы н?ктеге ?айта ?айта оралуды ?йренуiмiз керек, егер де д??гелектермен езiлгендi немесе шетке ла?тырырыл?анды ?аламаса?. Ж?ректегi ?рекетсiздiктi? тынышты?ы – б?л бiздi? «Ішкi Мен» -мен ?арым-?атынас жасай алатын жал?ыз орын. Егер бiз осы тынышты?ты ?аласа?, бiз саналы (ерiктi) т?рде о?ан ?ол жеткiзуге болатын жа?дай?а жетуiмiз керек. Б?л к?штердi? жа?аруыны? ??пиясы – а?ыл-ой, физикалы? ж?не рухани, б?ны? барлы?ы адамны? «Мен» -i. Сiз осы а?и?атты тап?аннан кейiн, сiз сананы? сенiмдiлiгiн сезiнесiз, ?зiнi? м?н-ма?ынасын таны?ан.

?рекетшiлдiк ?рдайым ?оз?алысты бiлдiрмейдi. Ішкi «Мен» ?рекетi к?бiнесе абсолюттi ?рекетiздiкте, ?имылсызды?та болады. К?лiктi? аккумуляторын ?айта зарядта?ан кезде, ол с?реде екi сыммен т?рады, одан келетiн, ж?не м?лдем ?лi болып к?рiнедi. Сырттай еште?е болмайды, алайда б?л батареяны? iшiнде одан да белсендi ?рекет ж?рiп жатады, б?рын?ыдан да.

Эдвард Арнольд былай деп жазды: «Сен ?зi?нен ?иынды??а тап боласы?, сенi ешкiм арты?нан итермейдi немесе бiр орында ?стамайды, сен ?мiр с?руге ж?не ?луге еркiнсi?, до??ала?пен бiрге айналып ж?не оны? шаба?ын (спицы) с?йесi?, азап, бейнет, ?ай?ы-?асiрет дегенi? д?л осы». Шынында да, бiз iс-?реке ба?ытында ?немi айналу ?ажеттiлiгiмен байланысты емеспiз. Кейде бiз толы?тай ?оз?алмай, Ішкi «Мен» -мен ж?мыс iстеуге м?мкiндiк бергенде, бiз е? белсендiмiз, ?рекетшiлмiз.

Б?ны мен ?рекетсiз ?рекет деп атаймын, ж?не шынайы ?оз?алыс пен iс-?рекеттi жо??а шы?армаймын, себебi ол со??ы н?кте, н?ктесiз с?йлем бiтпейдi, айтыл?ан с?здi? д?лелi болмайды. Бiра? дегенмен, iшкi ?рекетсiз ?рекеттi, бiз ж?мыс деп есептемейiнше, бiз к?птi? бiрi болып, б?лкiм ба?ытсыз болып ?ала беруiмiз м?мкiн.






?ателiктер мен к?н?лар


?ателiктер мен к?н?ларды жасаудан ?ор?асыз ба? К?птеген адамдар ?ателiктер жiберуден ?ор?ады, кейде адамдар ?ана емес, сонымен ?атар б?кiл ?кiметтер. Бiрде Мен Уганда ?кiметiнi? ауа-райы болжамын радио ар?ылы тарату?а тыйым сал?анын о?ыдым. Байыр?ы жергiлiктi т?р?ындар метеорологиялы? есептердi, м?лiметтердi ?кiмет ?аулылары, жарлы?тары деп ?ателесiп ж?не ауа райына толы? ба?ынып, табынып кеткен. Болжам (ауа-райы) д?л емес, ?ате болып шы??ан кезде, олар ауа-райын да айыптайтын, ?кiметтi де айыптайтын, ж?не соны? кесiрiнен халы? радиода айтыл?анны? б?рiне сенудi то?татты. Олар айтатын, б?л ?кiметтi? б?рi ?тiрiк, ауа райы болжамы сия?ты.

Уганда ?кiметi б?л жа?дайдан шы?уды? о?ай жолын тапты. Олар жай ?ана ауа-райы болжамын радио ар?ылы жiберуге тыйым салды. Бiра? мен б?л шынымен д?рыс ж?не ?дiл шешiм бол?анына к?м?нiм бар. Ал сiз ?алай ойлайсыз? Дегенмен б?л Уганда ?кiметiнi? жiберген ?ателiгi едi…

Бiз ?ателiктер жiбергендiктен немесе жiберу м?мкiн бол?анды?тан ?рекеттi то?татуды? м?нi неде немесе к?н? жасап ?ой?аннан ?зi?дi, ?мiрдi жек к?рудi? м?нi неде? Бiз еште?еге ?ол жеткiзе алмас едiк, егер бiз ?р баста?ан iстi то?тата беретiн болса?, кем дегенде бiр рет ?ате жiберсек те, солай емес пе? Бiз ?зiмiздi, ?мiрдi с?юдi ?йренбес едiк, егер де к?н?дан кейiнгi саба?ты алып, сына??а тап болмаса?, солай емес пе? ?рине б?ны? б?рiн болдырмау?а болады, б?л е? д?рыс жол. Бiра? б?л м?мкiн бе?

Кiшкентай бала кезi?iзде сiз бiрiншi рет с?рiнiп, еденге ??лап, «б?л толы? с?тсiздiк» деп ойлады?ыз делiк. Еште?е етпейдi». М?мкiн сiз с?рiнбесе?iз ж?рудi еш?ашан ?йренбеген болар ма едi?iз. ?арапайым арифметикалы? (математиканы? сандарды зерттейтiн саласы) мысалда ал?аш?ы ?ателiктi жiбергеннен кейiн сiз арифметиканы толы?ымен тастайсыз делiк, онда сiз еш?ашан а?шаны санауды, д?кендерден заттарды сатып алуды ж?не т. б. ?йренбейтiн едi?iз.

Менi? ойымша, ?ателесу ?абiлетi бiздi? ?мiрлiк т?жiрибемiздi? ма?ызды б?лiгi болып табылады ж?не егер бiз ?ателiк жасаудан ?ор?атын болса? ж?не сол ?ор?ынышты? кесiрiнен одан ?ашатын болса?, онда бiз бiртiндеп ?мiрдегi барлы? жа?сы ж?не пайдалы н?рселерден айырыламыз. ?рине, сiз б?л д?лелдi абсурд?а (ма?ынасыз сандыра?) дейiн жеткiзе аласыз. Егер бiз ?з ?ателiктерiмiзден саба? ала бiлетiн болса?, онда к?п ?ателiктер жiберуден ?оры?пау керек, ?йткенi ?ателiктер не??рлым к?п болса, со??рлым к?п н?рсенi ?йренемiз. Мен м?ндай д?лелдi жал?астыруды, ке?ес ретiнде ?абылдауды ?сынбаймын, мен жай ?ана былай деймiн: сiздi? ?ателесуге ???ы?ы?ыз бар, ?ателiк пен к?н?сiз адам толы? ба?ытты бола алмайды, б?ны жо??а шы?ару – наданды?.

Б?рын ?андай ?ателiктер жасаса?ыз да, олар сiздi? т?жiрибе?iздi? ма?ызды б?лiгiне айналды. Оларды миы?ызды ?оз?ау ж?не ?мiрдi ?айтадан бастау м?мкiндiгi ретiнде пайдаланы?ыз: бiрiншi рет с?тсiздiкке ?шыра?аны?ыз ?шiн ?ала?ан арман-ма?саттан бас тартпа?ыз ж?не баста?аны?ызды то?татпа?ыз, берiлме?iз. Сiздi? ?мiрi?iздегi кез-келген ?ателiк сiздi? ?азiргi т?сiнi?iгi?iздi ?алыптастырды. ?ателерi?iзге бата?ызды берi?iз, олар сiздi адам ?ылды. Оларды? т?лiм-т?рбиесi ?шiн рахмет айты?ыз. Есi?iзде болсын: ?ателiк пен к?н?нi? басты ма?саты сiздi? миы?ызды ?оз?ау ж?не жа?а ?мiр бастау?а та?ы бiр м?мкiндiк беру.

?рине, сiз менi? кiтабымды о?ы?аннан кейiн де ?ателiктер жiбересiз, бiра? сiз ?р?айсысында ?йренесiз, т?жiрибе аласыз.

Пешенеге жазыл?ан, ?айтпайтын, тойтарылмас, же?уге келмейтiн ?ателiктер мен к?н?лар болмайды, егер де сiз олар?а ?зi?iз ондай м?мкiндiк бермесе?iз. ?айталана беретiн ?ателiктер мен к?н?лар болмайды, егер де сiз о?ан ?зi?iз жол бермесе?iз. Сiз фатализм?а (та?дырмен шешiлгенге) ??л болмайсыз, егер а?и?ат?а сай ?з та?дыры?ызды ?зi?iз жаза бiлсе?iз.






С?ттiлiк немесе с?тсiздiк к?регендiкке байланысты


Сiз ?з ой-пiкiрi?iз бойынша ?рекеттерi?iздi с?ттi немесе с?тсiз деп ба?алайсыз ба? Менi? ойымша, бiздi? ?мiрiмiздегi с?тсiздiктердi? к?пшiлiгi бiздi? ?зiмiзге деген, д?ниеге деген, бас?а адамдар?а деген, Жаратушы?а деген к?з?арастарымыз бен ой-пiкiрiмiздi? салдары. Адам, с?ттiлiкке, табыс?а жете алмайды, егер адам о?ан сенбесе ж?не сенiмдi болмаса. Себебi, батылды? пен сенiмге ие адамдар ?шiн, жол ?р?ашан ашы? болып к?рiнедi. Б?л дегенiмiз же?iске, табыс?а, с?ттiлiкке деген д?рыс к?з?арас пен ой-пiкiр, оны? рухани к?ш-?уатын, iшкi ?стемдiк пен арты?шылы? сезiмiн арттырып, осы ?мiрде ?ажайыптар мен кереметтер жасауына ы?пал етедi. Егер сiзде д?рыс к?з?арас пен ой-пiкiр жо? болса, онда неге оны д?л б?гiннен бастап ?алыптастыру?а кiрiспеске?

К?рделi ж?йемен ?алыптас?ан, бiздi? ?немi ?згерiп отыратын ?мiрде, айналамызда ?рекет ететiн ?р т?рлi сырт?ы факторлар бар ж?не бiз кейде ?мiрiмiздi, жа?дайымызды осы сырт?ы факторлар бас?арады деп ай?айла?ымыз келедi. Алайда а?и?атында, бiз сол ?мiр мен жа?дайды ?зiмiз ?натып та?да?ан едiк, салдарынан бiз та?да?ан н?рсенi ?ана жасаймыз, себебi ?мiрдi? б?рi та?дау, с?ттiлiк пен с?тсiздiкте. Егер бiз белгiлi бiр жолды та?да?ымыз келмесе де, а?ыр со?ында бiз оны та?даймыз, ?йткенi б?л бiзге е? аз iшкi ?арсылы? к?рсететiн жол сия?ты к?рiнедi. Бiз о?ай ж?не же?iл жолмен ж?ргiмiз келедi, бiра? болаша?та б?л бiзге ?олайсызды? пен ?иынды? тудыруы м?мкiн екенiн бiлсек те. Бiзге ?рдайым шешiм ?абылдау керек болады: iскерлiк м?селелерде, отбасылы? ?атынастарда, к?нделiктi т?рмыс-тiршiлiк ?рекетiмен. Бiзде ?р?ашан та?дау ?ажеттiлiгi бар, сонды?тан да д?рыс та?дау жасай бiлу ?те ма?ызды.

Б?л ?те ма?ызды: кез-келген кедергiнi же?уге м?мкiндiк беретiн к?ш бiздi? iшiмiзде екенiн т?сiнген кезде, бiз к?мекке ша?ыруды то?татамыз. Ішкi «Мен» – мен тыныш с?йлесе баста?анда (iшкi диалог), бiз сол а?ыл-ой к?шiнi? (ментальды к?ш) iшкi ресурстарына (миды? азы?ы а?парат) бейiмделемiз. Б?л к?штi? ??пиясы – мiнез-??л?ымызды т?сiну, бiздi? ойлау ресурстарымызды (оны? ?аншалы?ты ??лды? санамен шектелгенiн сезiну, шекарасын ке?ейту) к?бейту. Бiз кез-келген н?рсенi жасау?а, ?зiмiз ?ала?ан н?рсеге ?ол жеткiзуге, м?мкiндiк беретiн к?ш, бiздi? iшiмiзде екенiн т?сiне баста?ан кезде ?ана, ?мiрлiк с?ттiлiк бiзге келедi, б?л бiздi? ?мiрiмiздегi басты жетiстiгiмiз!

Менi? ойымша, ?лы адамдар, тарихта ?ал?ан адамдар, ?здерiнi? iшiнде ?лкен к?ш бар екенiне сендi ж?не сол к?ш ар?ылы барлы? кедергiлер мен ?иынды?тарды же?е бiлдi. Б?л к?ш кез-келген жа?дайдан да, iшкi немесе сырт?ы факторладан да мы?ты. Одан асып т?сетiн к?ш жо? ж?не олар оны ?олдана бiлдi ж?не д?ниенi? же?iмпазы атанды. Менi? ойымша, б?л iшкi к?шке сенбейтiндер, тек сырт?ы к?штерге сенетiндер б?л д?ниеде бiрде-бiр ?лкен iс жасай алмайды, жануар сия?ты келiп, жануар сия?ты кетедi.

Мен б??ан сенген адамдарды, достары мен туыстары маза? еткенiне сенiмдiмiн, б?лкiм аздап жынды деп ойла?ан шы?ар. Олар м?ны бос ?урешiлiк, а?ыма?ты? деп санап, ал ?здерi ?деттегi, к?нделiктi ?мiрдегi диiрмен тастарына ?айта оралып, ?лгенше дейiн соны айналдырып, а?ыры шаршап, с?тсiздiк сезiмiмен дос болып ?мiр с?рдi. Бiра? олар, ?здерi б?ны сезсе де, бiлсе де ешкiмге бiлдiрген жо?, ?йткенi б?л iшкi ?лемнi? проблемасы. Оларды? ойынша осы к?нделiктi к?йбе?, ма?сатсыз ?рекет, жоспарсыз ?оз?алыс ?здерiнi? iшкi мазасызды?ын, уайымын, ?ор?ынышын, жалпы к?йзелiсiн босатады ж?не же?iлдетедi деп санады. Сiз осы адамдарды? бiрi бол?ы?ыз келе ме немесе iшкi к?шi?iздi ты?дайсыз ба? Б?л ?ор?ыту емес, ескерту!

Сана?ызды? шы?армашылы? к?шiн ?олдана баста?ыз. Форсайт (к?регендiк ?абiлет) К?шiн ?олданы?ыз, пайдаланы?ыз, ?йткенi сiздi? ойлауы?ыз – б?л к?штi (форсайт), ж?мыс iстетуге м?жб?р ететiн жылдам а?ын. ?зi?iздi? а?ыл-ой к?штерi?iздi ?мбебап, б?рiн сiз ?шiн жасап беретiн бейсанамен байланыстыры?ыз ж?не сiз супер т?л?а?а айналасыз. Тырысы?ыз. Сiз ?зi?iздi? ?мiрi?iздегi кез-келген проблеманы шешудi? кiлтiн тап?аны?ызды бiлетiн боласыз. ?арапайым с?збен айт?анда, б?л дегенiмiз: егер сiз жасай аламын деп ойлау?а жеткiлiктi к??iл б?лсе?iз, сiз ойла?анны? б?рiн жасай аласыз! Та?ы да ?айталау?а р??сат етi?iз: егер сiз жасай аламын деп ойлау?а жеткiлiктi к??iл б?лсе?iз, сiз ойла?анны? б?рiн жасай аласыз. Кез-келген жа?дайда с?ттiлiк, же?iс алдымен сiздi? ойы?ыздан басталады. Ма?сат, шын ?мiрде орындалмай жатып, ?иялында на?ты, аны? к?ре бiлу ?абiлетi барлы? адамда бар, бiра? тек оларды? оннан бiрi ?ана оны ?олданады, пайдаланады, ал сiз сол ?абiлеттi дамыта алса?ыз сiздi? кез-келген ма?саттары?ыз орындалады ж?не сiз о?ан о?ай ?рi же?iл жете аласыз.






Жол саласыз ба ?лде ?абыр?алар т?р?ызасыз ба?


Сiз ?зi?iздi жол салушы немесе ?абыр?а ??рушы ретiнде ?арастырасыз ба? Бiздi? ?р?айсымыз ?мiр бойы не жолдар саламыз не ?абыр?алар т?р?ызамыз. Сiз ?зi?iздi ?алай ?абылдайсыз? Мен бiр ?ыс?а ?ле? таптым, онда б?л та?ырыпты ?арапайым ж?не керемет т?сiндiредi:

«?лкен жолдарды Егемен Рим сал?ан, Адамдарды байланыстыру ?шiн, Сонымен ?атар ?абыр?алар т?р?ыз?ан, Ажыратып, б?лiп, ?ор?ау ?шiн, ?асырлар бойы, адам ??марлы?ынан, Барлы? ?абыр?алар ??лады, Бiра? жолдар ?алды.»

Сiз бас?а адамдармен кездесiп, олармен а?ыл-ой б?лiсе алатын жолдар, ?арым-?атынас жолдарын саласыз ба? Немесе сiздi бас?алардан б?летiн, ажырататын, ?ор?айтын а?ылы?ызда ?абыр?алар т?р?ызасыз ба? Менi? ойымша, ?абыр?а ??рылысына кететiн барлы? материалдар мен к?ш-жiгер бос?а шы?ын сия?ты, б?ны? барлы?ы е?бек пен уа?ытты ысырап етедi, ?йткенi б?л ?абыр?алар б?рiбiр ??лайды.

А?и?ат мынада, бiз б?кiл адамзатпен рухани бiрлiкке ?мтылуы тиiс Жаратылыстармыз ж?не бас?а адамдардан б?лiну, ажырау ?шiн салын?ан ?лсiз ?абыр?алар еш?ашан ?за? т?рмайды. Бiра? жолдармен бас?аша. Сiздi адамдармен байланыстыратын жолдар саласыз ба? Д?л адам а?засында?ы екi жа?ты ми?а баратын артериялар сия?ты, сiздi? к?нделiктi iскерлiк ж?не рухани-?леуметтiк ?мiрi?iзге ?ажет. Сiзде м?ндай ?арым-?атынас бар ма? Сiз адамдармен ?аншалы?ты жиi с?йлесесiз? Менi? айтарым рухани, отбасылы?, туысты? байланыстар ?деттегi iскерлiк байланыстардан жо?ары.

Эмпатикалы? ты?дау ж?не эмпатикалы? ?дiс туралы естiп пе едi?iз? Эмпатияны? тыныш бульварлары туралы естiп пе едi?iз? Сiз эмпат адам бол?ы?ыз келе ме? Б?л эмпатия ?абiлетiн дамыт?ан адам. Сiз Ж?ректен ж?рекке жол саласыз ба, ?зара т?сiнiстiк жолдары, ба?ытсызды? пен ?ай?ы?а деген жанашырлы? жолдары. Сiздi? рухани жа?дайы?ыз ынтыма?тасты?тан басталады ма? Сiз осындай к?шелер немесе махаббат пен т?сiнудi? тыныш аллеяларын (саяжолдарды) саласыз ба, хош иiстi, а? г?лдi а?аш акациялар?а (?ара?андар?а) толы? Оларды с?збен к?пiртудi? ?ажетi жо?. Олар к?лiмсiреу, ж?бату ж?не б?л к?рiнiстер а?аш жапыра?тарымен жабыл?ан: «Мен бiлемiн. Мен б?рiн т?сiнемiн. Мен сенi жа?сы к?ремiн». М?ндай к?шелер мен аллеяларды т?р?ызы?ыз, ?йткенi олар м??гi ?алады. Оларды еште?е жоя алмайды.

Б?гiн бiраз уа?ыт б?лiп шешiм ?абылда?ыз: ?зi?iздi жа?ын адамдары?ыздан б?лу ?шiн энергия, а?ыл-ой ж?не рухани к?ш ж?мсап, ?абыр?алар сал?ы?ыз келе ме ?лде бiрлескен ойлауды? интеллектуалды артерияларын, эмпатияны? ке? бульварлары мен ?нсiз рухани бiрлiк аллеяларын сал?ы?ыз келе ме, соны шешi?iз. Не салу керектiгiн шешiп, сiз ?зi?iздi? ?мiрi?iздi? таби?атын аны?тайсыз. Б?л сiздi iшке кiргiзбейтiн ?абыр?алар ?лемi немесе шексiз ?уаныш?а саяхаттау?а болатын жолдар ?лемi болуы м?мкiн. Та?дау тек сiзге байланысты.






Та?дыр кiн?лi емес


Сiз ?зi?iздi ба?ытты санайсыз ба ?лде ба?ытсыз санайсыз ба? Сiздi? ойы?ызша, сiздi? ?мiрi?iзде с?ттiлiк к?п пе ?лде с?тсiздiк к?п пе? Бiздi? орындалма?ан ?мiттерiмiз бен армандарымыз, с?тсiз ?лкен жоспарларымыз туралы ойла?ан кезде, адамдар к?бiнесе та?дыр немесе с?ттiлiк не с?тсiздiк деп аталатын н?рсенi айыптайды. Бiра? б?л нонсенс (абсурд) емес пе? Кейбiреулер: «Б?л менi? ба?ытты (немесе ба?ытсыз) ж?лдызым» дейдi, немесе «Б?гiн мен ?шiн жа?а ?мiр, жа?а к?н, жа?а Мен» керiсiнше «Та?ы да мектеп не ж?мыс не отбасы, ?ашан ??тылады екенмiн». Бiз неге осылай айтамыз? Кемшiлiктерiмiздi, ?ателiктерiмiздi, к?н?ларымызды ?зiмiзден ?зiмiз жасыру ?шiн айтамыз. ?зiмiздi с?збен алда?ымыз келедi, бiра? шынында да бiз ?ала?ан ?мiр болып жат?ан жо? немесе болып жатыр бiра? б?рiбiр iшкi босты? сезiмi, ?рдайым бiр н?рсе жетiспейтiндей. Есi?iзде болсын: Бiз санамызды? таби?атына (де?гейiне) байланысты с?ттiлiкке жетемiз немесе с?тсiздiкке ?шыраймыз.





Конец ознакомительного фрагмента. Получить полную версию книги.


Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/narsha-bulgakbaev/bak-ytty-boludy-uyrenin-iz-3-bolim-midy-k-ozg-aytyn-idey/) на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.