Книга - Народныя прыкметы на кожны дзень

Народныя прыкметы на кожны дзень
Дзмiтрый Дзьяканаy


Самы падрабязны выклад народных прыкметаy. Цяпер вы заyсёды будзеце ведаць, якое надвор'е чакае наперадзе. Ведайце пагоду ды будзе ураджай!





Народныя прыкметы на кожны дзень



Дзмiтрый Дзьяканаy



© Дзмiтрый Дзьяканаy, 2021



ISBN 978-5-0053-1306-5

Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero




Ўступленне





Без прыкмет i ходу нет



Яшчэ 100 -150 гадоy таму акрамя рэдкiх газет ды календароy не было крынiц iнфармацыi (кнiгi не былi распаyсюджаны). Веды атрымлiвалi праз павучаннi пажылых, паважаных мужчын, якiя за жыццё назапасiлi i засвоiлi багаты вопыт. Вусная народная творчасць, роyна як i патрэбныя веды, перадавалiся з вуснаy у вусны – ад бацькi да сына, ад дзеда да yнука. Былi i спецыяльныя людзi – вешчуны. Менавiта яны захоyвалi веды, якiя атрымлiвалi ад продкаy веды, якiя захоyвалi ды памнажалi.

Нашы продкi не былi дурныя, проста аб'ёмы ведау аб свеце былi няпоyнымi. Людзi глядзелi на прыроду з захапленнем, здзiyленнем i страхам: жыццё залежала ад прыроды. Не дзiyна, што пiльную yвагу продкаy прыкоyвала надвор'е i яе прадказанне. На працягу тысяч гадоy людзi назiралi за прыроднымi з'явамi i падзеямi, спрабуючы выбудоyваць лагiчныя ланцужкi, рабiць высновы, вышукваючы прычынна-вынiковую сувязь.

Нешта атрымлiвалася, нешта не. Тое, што не апраyдвалася – забывалася, а верныя прадказаннi прыжывалiся i yваходзiлi ва yжытак. Вынiкам сталi народныя прыкметы.






Прырода – гэты сапраудны цуд




СТУДЗЕНЬ





Шмат снега – шмат хлеба



Прыказкi i прымаyкi пра студзень



У студнi i гаршчок y печы замярзае.

Студзеню – маразы, лютаму – мяцелiцы.

Студзень – году пачатак, зiме – сярэдзiна.

Студзень дзве гадзiны дня дадасць.

У студзенi расце дзень – расце i холад.

Месяц Студзень – зiмы гаспадар.

Студзень – вясне дзядуля.

Студзень падкладае дроy у печку.

1

Якое y гэты дзень надвор'е – такое ж будзе 1 чэрвеня

Моцны мароз i малы сняжок – yрадзiць хлеб.

Цяпло i няма снегу – чакайце неyраджай

Зорная ноч на Новы год – ураджай гароху i сачавiцы.

Зорная навагодняя ноч – да добрага yраджаю ягад.

1 студзеня цяпло – чакайце добрага yраджаю жыта.

Ранiцай дрэвы пакрытыя iнеем – год будзе шчасным для сельскагаспадарчых работ.

2

Неба зацягваюць хмары – чакай хуткага пацяплення.

Моцныя маразы абяцаюць спякотнае лета.

Іней на дрэвах – да яснага надвор'я.

Зорнае неба – будзе багаты yраджай.

Калi сiнiцы гучна цвыркаюць, то пахаладанне будзе зацяжным.

3

Мароз стаiць моцны – летам будзе спякотна i горача.

Завiруха разгулялася – летам будзе непагадзь.

Дым стаiць слупом – чакай yзмацненне марозу.

Шмат снегу y гэты дзень – да добрага yраджаю.

Рэха y лесе чуецца далёка i выразна – да моцных маразоy.

Ярка-чырвоны свiтанак абяцае мяцелiцу.

4

Аблокi iдуць супраць ветра – хутка выпадзе снег.

На даху шмат лядзякоy – год будзе yраджайным.

Калi y рэчцы вады стала менш, то yлоy рыбы будзе дрэнны

Калi марозна i сонечна за акном – месяц будзе цёплым.

Непагадзь або золь – да халоднага i дажджлiвага кастрычнiка.

Паяснiца балiць у пажылых людзей – да снегу.

Снягiр вырабляе шум крыламi – да непагадзi.

Салома збiваецца y камякi пры гарэннi y печы – да пахаладання.

Якое надвор'е на Насту, такi будзе i кастрычнiк месяц.

У студзенi пераважае снег сухi i лёгкi – да сухога лета.

5

Ветранае надвор'е абяцае добры yраджай.

Закат сонца з зеленаватым адлiвам – будзе яснае надвор»е

Неспакойныя паводзiны курэй – чакай мяцелiцу.

Конь храпе – да снежнай буры.

Чырвоны агонь i моцная цяга y печы – да холаду.

Аканiцы на вокнах рыпаюць – да адлiгi.

Прыйшоy Яфрэм – вецер падзьмуy.

6

Цяпло y гэты дзень прадказвае халодную вясну.

Снег ляжыць вялiкiмi гурбамi – быць добраму yраджаю.

Ясны дзень абяцае yраджайны год.

Калi на Куццю неба зорнае, то будзе багаты прыплод жывёлы i вялiкi yраджай ягад.

Калi y гэты дзень цяпло, вясна будзе халодная.

Калi на небе бачны Млечны Шлях, значыць, лета будзе цёплым.

Калi Каляды цёплыя – вясна халодная.

7

Адлiга – прыкмета цёплай i ранняй вясны.

Дзень цёплы – хлеба будзе шмат.

Каляды без снегу – да неyраджаю. Багацце снегу – да шчаснага года, адлiга – да ранняй вясны.

На Каляды iней – ураджай на хлеб.

На Каляды мяцелiца – пчолы добра раiцца будуць.

Зорнае неба – да добрага yраджаю бабовых культур.

8

Паyночны вецер дзьме на yзмацненне маразоy.

Снег прылiпае да рук – да цяпла.

Калi заспявалi берасцянкi, хутка пацяплее.

Калi пасля заходу неба чырвонае, то моцна пахаладае.

Калi гэты дзень ясны, то будзе добры yраджай проса, а калi пахмурны, то недарод яго.

Калi галкi i вароны наладзiлi бесперапынны гвалт – быць снегападу цi завеi.

Снег iдзе мяккi i лiпкi – чакай хуткай адлiгi.

Берасцянка спявае – да цяпла.

9






Снег iдзе вялiкiмi шматкамi-чакай непагадзь.



Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.

Калi капыты y коней потныя, хутка пацяплее.

Гусi лапы падцiскаюць – да халадоy.

Туман стаiць над полем – да цяпла.

Заяц прыбег да людскога жылля – да моцных маразоy.

Чырвоная месяц – да снега i мяккага надвор'я.

10

Кот кладзецца, скруцiyшыся клубком, на мяккае або цёплае – дзень будзе ясны i марозны.

Вароны i галкi yюцца y паветры – чакайце вялiкi снег.

Садзяцца на вяршынi птушкi – мароз пачне мацнець. Птушкi садзяцца на зямлю – пацяплее i будзе адлiга.

Калi сабака вылезла з будкi i легла на снег – быць завеi.

З неба падаюць буйныя снежныя шматкi-хутка пацяплее.

Зграi вераб'ёy весела цвыркаюць пад дахам дома – чакай цёплага надвор'я.

Мяцелiца абяцае мокрае, дажджлiвае i сырое лета.

11

Паyночны вецер, а аблокаy няма, будзе марозна.

Дым з трубы: iдзе слупам – да марознага дня; сцелецца па зямлi без ветру – да снегу.

Калi y гэты дзень запацелi вокны – пацяплее.

На Іосiфа мяце завiруха – лiпень будзе пахмурным.

Цецярук ходзiць па полю – перад маразамi.

Конь стоячы спiць – да сцюжы. Конь yлёглася – да адлiгi.

Снег падае буйнымi шматкамi – чакайце адлiгi.

Куры рана на курасаднi паселi – да сьцюжы. Калi яны yзлезлi высока – маразы будуць суровымi i зацяжнымi.






Лес шумiць – да адлiгi.



12

Няyстойлiвы дзённы вецер абяцае хуткую змену надвор'я.

Вароны садзяцца на нiжнiя галiнкi – пачнецца моцны вецер.

Снег пайшоy – да пахмурнага лета.

Паyднёвы вецер – да цёплага лета i добрага yраджаю.

Заходнi вецер – у рэках рыбы будзе шмат.

Зорак на небе не вiдаць – да змены надвор'я.

13

Бледны i мутнаваты месяц прадказвае снегапад.

Калi ноччу вецер дзьме: з поyдня – будзе год добрым; з захаду-рыба yвесь год будзе y багаццi i клев будзе добры; з усходу – ураджай фруктовых дрэy.

Снег у гэты дзень абяцае yраджайны год.

Калi надвор'е цёплае, то лета будзе дажджлiвым.

Шмат шэраню на дрэвах – да добрага збору мёду i yраджаю збожжавых культур.

Абледзяненне на дрэвах – да yраджаю гароднiны.

Адлiга – да дажджлiвага лета.

14

Туман прадвесцiць yраджайны год.

Моцны снег-прыкмета добрага лета.

Моцны мароз i малы снег – да добрага лета; цяпло i няма снегу – да халоднага лета.

Галалёд на дарогах – да yраджаю.

Калi ранiцай снег iшоy, то снежнай будзе зiма, а вясна – позняй.

Шмат пухнатай шацi на дрэвах – да добрага yраджаю збожжавых i медазбору.

Дровы бярозавыя гараць з трэскам – чакай моцных маразоy.

15

Зоркi блiшчаць на чыстым небе ярка – да замаразкаy.

Ранiцай раней, чым звычайна заспяваy певень – быць добраму надвор'ю.

Птушкi рана сталi yкладвацца – чакай мароз.

Сорака спрабуе схавацца пад страху – будзе снегапад

Поyная палонка вады i туман на гэты дзень прадказваюць вялiкiя разлiвы рэк.

На Васiля вецер – да yраджаю арэхаy.

Калi ранкам на Васiля дрэвы пакрыты густым iнеем – год будзе хлебародным.

16

Круты месяц кажа аб тым, што будзе холадна.

Сярожка y месяца падказвае – чакаецца завея i мароз.

Якi будзе надвор'е y Гардзееy дзень – такi ж будзе сакавiк.

Убачыць каля дома зайца – да пахаладання.

Трэск дрэy у лесе – да марозу.

Ваверка y мароз пакiдае сваё гняздо, спускаецца з дрэва i бегае па зямлi – да пацяплення.

Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.

На Сiльвестра дзень прыбывае, а мароз мацнее.

17

Бясхмарна пры моцным марозе – ен захаваецца.

Яркi месяц вiсiць на небе перад сцюжай.

На дрэвах шмат снегу – год будзе добрым для пчол.

Ранiцай падняyся туман – yрадзяць яравыя хлеба.

Гук звана выразна чуецца – перад пацяпленнем.

Калi yцёкi снежных «раслiн» на шкле нахiляюцца, то адлiга недалёка.

18

Шмат яркiх зорак блiшчыць на небе – чакаецца мароз.

Калi дзень прастаяy пагодлiвым, а да вечара неба завалакло аблокамi – мароз пратрымаецца доyга.

Мяцелiца y гэты дзень – зiма будзе стаяць яшчэ 3 месяца.

Калi на небе шмат зорак, то год будзе yраджайным на хлеб.

Зайцы падыходзяць блiзка да сяла – да сцюжы. У полi шмат зайцоy – да вiхуры i мяцелiцы.

Певень спявае несвоечасова – да адлiгi.

Калi лiсiца y цёплыя днi ляжыць на снезе, то хутка будзе холадна.

Калi y Вадохрышчанскую ноч зоркi блiшчаць, хлеб будзе добры.

Поyны месяц на Вадохрышчанскую куццю – да вялiкага разлiва.

Неба чыстае y вадохрышчанскую ноч – будзе шмат гароху.

19

Зацiшнае надвор'е i яснае неба абяцаюць спакойны год без прыродных катаклiзмаy.

Зорная ноч – будзе вялiкi yраджай гароху ды ягад.






Зоркi моцна блiшчаць на небе – мароз yзмацнiцца.



Калi iдзе снег, то будучы год будзе yраджайны, а ад пчол будзе шмат рояy.

Калi неба паyсюль будзе пахмурнае – кожнаму хлебу род; а калi толькi на адным yсходнiм баку – добра yрадзiцца жыта; на заходзе -авёс; на паyдне – проса; на паyночы-грэчка.

20

Калi y гэты дзень надвор'е: ясная i халодная – летам будзе засуха; пахмурнае i снежнае – добры yраджай.

Мала зорак на небе y гэты дзень абяцаюць непагадзь.

Ранiцай густы туман – хлеба y гэты год будзе шмат.

Бачны яркi месяц – вясной будзе моцнае разводдзе.

Свiннi вiшчаць i цягнуць салому y хлеy – да халоднага надвор'я без ападкаy.

Заяц не сыходзiць далёка ад месца лежнi – перад снегападам.

Масавае з'яyленне сiнiц каля дамоy – да наблiжэння халадоy.

Туман над вадой – да добрага yраджаю хлеба.

21

Дзьмуць моцныя вятры – лета будзе галоднае, грознае.

Мяце мяцелiца – надвор'е пагоршыцца!

Калi вокны y доме запацелi, то чакаецца адлiга.

На стагах сена шмат iнею – лета будзе дажджлiвае.

Рана ранiцай крумкач крычыць бесперапынна больш двух разоy – да пацяплення.

Вераб'i цвыркаюць, збiyшыся зграйкамi, – да цяпла.

Якое надвор'е на Емяльяна, такiм i будзе yвесь жнiвень. Калi iдзе снег-жнiвень будзе дажджлiвым (зрэшты, як i вясна). Калi дзень выдаyся сонечным-канец лета будзе гарачым.

22

Завiруха разгулялася – быць лета непагодлiвым.

Шамацiць лес – будзе адлiга.

Вароны i галкi расселiся на верхавiнах дрэy – чакай маразоy, а калi ходзяць па снезе, то абавязкова пацяплее.

Яснае надвор'е y гэты дзень – такое будзе y канцы студзеня i вераснi.

Калi быдла, выпушчанае y двор, будзе iсцi назад у стойла, значыць будзе холад або снег.

Калi на Яустрацiя ясна – у гэтым годзе будзе добры yраджай.

23

Іней на дрэвах i стагах абяцае мокрае i халоднае лета.

Вецер дзьмуе з поyдня – у чэрвенi будуць навальнiцы i дажджы.

Сухi снег у гэты дзень кажа, што лета будзе сухiм.

Бясхмарна i неба яснае – да ранняй вясны.

Якое надвор'е на Рыгора – такiм будзе i лета.

Паyднёвы вецер дзьме – будуць навальнiцы, асаблiва y пачатку лета.

24

Цяпло y гэты дзень прадказвае прыход ранняй вясны.

Сутра iдзе снег – вясна прыйдзе не хутка.

Па небе плывуць рэдкiя аблокi – чакайце дужыя маразы.

Рэха y лесе разносiцца далёка – настануць марозныя днi.

Аблокi iдуць супраць ветра – да снегападу.

Якое надвор'е на Федасея, такiм i будзе yвесь лiстапад.

Маразы на Федасея неспрыяльныя для будучых яравых.

Адлiга – да зацяжной вясны, сцюжа – да позняга, цяжкага сяyбы яравых хлябоy.

25

Па гэтаму дню судзяць аб надвор'i наступнага снежня.

Яснае i марознае надвор'е – лета будзе цеплым.

Сонечны узыход сонца – да ранняй вясны.

Моцны мароз – да шчодраму yраджаю.

Сiнiца хвалюецца, кружыцца, дзяyбе кару дрэy – да непагадзi.

На Таццяну сонейка прагляне рана – да ранняга прылёту птушак.

Калi y гэты дзень iдзе снег, то лета будзе дажджлiвае.

На Таццяну цёплая мяцелiца – да засухi i неyраджаю.

На Таццянiн дзень марозна i неба яснае – да yраджаю.

Вялiкiя гурбы – будзе шмат хлеба.

26

Прамянi ад сонца iдуць yнiз пучкамi – на заyтра будзе яснае i марознае надвор'е.

Туманны круг каля месяца абяцае мяцелiцу.

Котка кладзецца yверх брухам i пацягваецца – да цяпла.

Котка сцяну скрабе-непагадзь каля брамы.

Котка катаецца па маснiцах – цяпло y дом стукаецца.

Котка згарнулася клубком – да марозу.

Котка скрабе кiпцюрамi падлогу – чуе мяцелiца.

Лес трашчыць – мароз будзе стаяць доyга.

Лес шумiць – да снегу, да адлiгi.

27

Зоркi на небе: частыя – хутка пацяплее i пойдзе снег; рэдкiя – будзе завiруха i непагадзь.

Белыя аблокi на небе прадказваюць маразы.

З ранiцы раскаркалiся вароны – хутчэй за yсё будзе завiруха.

Варона ранiцай кружыць – да завеi.

Вакол месяца бачна лёгкая смуга туману – пачнецца завiруха.

Самавар моцна гудзе – да марозу.

Раннiя спевы пеyняy y мароз – на цяпло.

28

Дзьме yстойлiвы вецер – да сырога i дажджлiвага года.

Сiнiцы ранiцай цiyкаюць пад акном i шукаюць сховiшча – удараць моцныя маразы i пачнецца завiруха.

На небе бачны зарапад – магчыма пахаладанне.

Гучна каркаюць вароны – пацяплее.

Вераб'i схавалiся – да маразоy.

Куры, седзячы на курасаднi, цiснуцца – да яснага дня.

Дровы y печы шыпяць, дымяць, дрэнна загараюцца – да цяпла.

Ваверка y мароз пакiдае сваё гняздо, спускаецца з дрэва i бегае па зямлi – да пацяплення.

Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.

На Сiльвестра дзень прыбывае, а мароз мацнее.






Пеyнi заспявалi рана – да адлiгi.



29

Курыца стаiць на адной назе – да марозу.

Калi марозна y гэты дзень, лета будзе гарачым.

Паyночны вецер – да маразоy i пахаладання.

Самавар гудзе – да халадоy.

Калi на Пятра iдзе снег, значыць, на лугах будзе шмат травы. Акрамя таго, можна чакаць yдалай рыбалкi y цёплы час года.

Куры пачынаюць лазiць па даху куратнiка – да яснага дня.

30

Сiнiца з ранiцы «пiшчыць» адчуваючы прыход моцнага марозу.

Вароны садзяцца на вяршынi дрэy, чакаючы прыходу халадоy.

Стаiць цёплае надвор'е – чакай пахаладання.

Неба воблачнае – будзе добры yраджай хлеба.

Багаты iней на дрэвах – да yстойлiвага малавоблачнага надвор'я.

У мароз вокны пацеюць – да хуткага пацяплення.

Вароны лётаюць i кружаць зграямi – да марозу.

Увесь дзень прастаяла адлiга – да ранняй вясны i добрага рыбалоyнага сезону.

Сонца выглянула толькi апоyднi – да ранняй вясны.

Увесь дзень iдзе снег-вясна будзе позняй.

31

Вароны кружаць не сядаючы на зямлю – пахаладае.

Апоyднi выглянула сонца – да пацяплення.

На Апанаса адлiга – год будзе yраджайным на бульбу.

Моцная мяцелiца шматкамi – да добрага прыплоду y гусей.

Калi на Афанасiя адлiга – лета будзе непагодным, i yраджай бульбы будзе вельмi дрэнным.

Вялiкiя белыя кругi вакол сонца павялiчваюцца – да моцнага пахаладання.




ЛЮТЫ


Прыказкi i прымаyкi пра люты






Зiма – гэта цуд



Люты багаты снегам, красавiк – вадою.

Люты ваду падпусцiць, сакавiк падбярэ.

Люты-месяц люты, пытаецца: як абуты?

У лютым сонца на лета, зiма на мароз.

Завiрухi ды завеi пад люты паляцелi.

Як люты нi злуй, а вясною пахне.

У лютым зiма з вясной сустракаецца yпершыню.

Тое, што студзень выпусцiy, люты падбярэ.

У лютага два сябра – завея i завiруха.

Люты-бацюшка збiвае рогi з зiмы.

Люты вясну будуе.

1

Вецер мяняецца з усходняга на паyночна—заходнi – будзе дождж з моцным ветрам.

У гэты дзень на вулiцы мяцелiца – чакалася яна i на Масленiцу.

Зорнае неба – да зацяжной зiмы.

Якое надвор'е на Макарыя, такi i yвесь люты. Ясны сонечны дзень – ранняя вясна, а калi мяцелiца разгуляецца або пахмурна будзе – доyга будзе i мяцежнае надвор'е.

З дахаy капае – вясна будзе ранняй.

2

Якое надвор'е сення – такая будзе i вясна.

Калi снег iдзе: ранiцай – будзе yраджай раннiх збажыны; днём – yрадзiць хлеб сярэдняга тэрмiну yборкi; вечарам – yрадзяць пазнейшыя.

Кот скрабе падлогу, а куры кудахчуць – будзе мяцелiца.

Іней y гэты дзень абяцае восеньскiя начныя замаразкi.

Калi пачалася мяцелiца, то працягнецца яна yвесь тыдзень.

Завiруха прадвесцiць халодную вясну з частымi завеямi.

3

Ясная зара – чакаецца мароз.

Ярка—чырвоны захад абяцае марозны дзень.

Калi апоyднi выразна вiдаць сонца, то вясна прыйдзе ранняя.

Халодны i сухi дзень абяцае гарачы жнiвень.

Зайцы бягуць у адкрытае поле – будзе снег.

3 лютага на вулiцы ясна – вясна абяцае быць ранняй.

Месяц у тумане – да добрага yраджаю збожжа.

Месяц хаваецца пад аблокамi, якiя асаблiва хутка плывуць па небе – будзе шмат хлеба.

4

Калi змакрэла шкло – неyзабаве пацяплее.

У гэты дзень выпаy снег – ураджай будзе вялiкiм.

Завея y гэты дзень можа затрымацца на тыдзень.

Шмат снегу на Цiмафея – да багацця збожжа.

Свiтае хутка – абавязкова будзе снег.

Сонечны поyдзень на Цiмафея – да ранняй вясны.

Калi за акном разбушавалася завiруха, яна будзе доyжыцца, як мiнiмум, тыдзень.

5

Падымаецца вада y рацэ – будзе мароз.

Ударыy мароз, i свецiць сонца – у жнiyнi будзе горача.

Ярка свецiць сонца – вясна будзе ранняй.

На дрэвах скачуць вавёркi – неyзабаве пацяплее i будзе адлiга. Вавёркi хаваюцца y дупло, зачыняючы y яго лаз – снегападу не будзе.

Калi y гэты дзень ранiцай крычыць сiнiца – да марозу.

Котка ляжыць брушкам уверх – да адлiгi.

Шум ад шашы чутны цiшэй i глушы звычайнага – да пацяплення.

6

Якое надвор'е y гэты дзень, такая ж чакаецца вясна.

Зоркi на небечастыя – будзе снег i цяпло.

Па небе плывуць высокiя i рэдкiя аблокi – будзе адлiга.

Дзень цiхае надвор'е – другую палову лiпеня будзе суха i цепла.

Дровы y печы шыпяць, дымяць, дрэнна загараюцца – да цяпла.

Ваверка y мароз пакiдае сваё гняздо, спускаецца з дрэва i бегае па зямлi – да пацяплення.

Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.

На Сiльвестра дзень прыбывае, а мароз мацнее.

Сонечны дзень – добрая вясна. Сонечнае надвор'е – да цёплай вясны.

Вераб'i хаваюцца y галлё – да марозу або завеi.

7

Калi y гэты дзень выпадзе снег, то наступная зiма будзе позняя.

Моцны снегапад абяцае раннюю восень.

Расчырыкалiся вераб'i – быць адлiге.

З ранiцы чуваць як спявае сiнiца – пахаладае.






З дахаy капеж – будзе мароз.



8

Сабака згортваецца абаранкам – будзе холадна i ветрана.

Чырвоны агонь у печы абяцае хуткi мароз.

У месяца бледны сьвет – чакай моцнага снегападу.

Яркiя зоркi абяцаюць добры yраджай лёну.

Котка падчас сну мыску лапкай закрывае – да халадоy.

Якi Рыгор з ранiцы да поyдня – такая будзе першая палова наступнай зiмы, а з поyдня да вечара – другая палова будучай зiмы.

Моцны снегапад – да ранняй i доyгай восенi.

Калi сарака садзiцца на нiжнiя галiны дрэy – да ветру.

9

Аблокi iдуць супраць ветра перад тым, як пойдзе снег.

Карова перабiрае нагамi перад снежным днём.

Кань y стайнi часта уздрыгвае – да снега.

Запацелае шкло кажа аб тым, што пацяплее.

Акругленыя снежныя гурбы – летам будзе багаты yраджай.

Котка садзiцца на падваконнiк i глядзiць у акно – да цяпла.

Гук становiцца чуваць i чысцей – да пагаршэння надвор'я.

Люты халодны i сухi – жнiвень гарачы.

У лютым вялiкiя маразы – да смажанiны лета.

10

Дзень цiхае надвор'е – другую палову лiпеня будзе суха i цепла.

Дровы y печы шыпяць, дымяць, дрэнна загараюцца – да цяпла.

Ваверка y мароз пакiдае сваё гняздо, спускаецца з дрэва i бегае па зямлi – да пацяплення.

Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.






Дым з трубы каромыслам – да паслаблення марозу.



Моцны вецер кажа аб сырым, дажджлiвым леце.

Сiнь вiднеецца над лесам перад тым, як пацяплее.

Густое паветра над лесам – да дажджу i непагадзi.

Адлiга y гэты дзень зманлiвая – надоyга не пратрымаецца, будуць яшчэ маразы. Лютаyская адлiга нiчога не варта.

Быдла сукае заднiмi нагамi – чакай снежнага дня.

Сабакi валяюцца на снезе – да вiхуры.

11

Буйны снег прадвесцiць адлiгу.

Холадна – у канцы лета yсталюецца цеплае надвор'е.

Дым з трубы iдзе клубамi, абяцаючы пацяплення.

Доyга разгараюцца паленцы y печы – мароз спадзе.

На Яфрэма ветрадуi – да сырога лета.

Увечары агонь у печы чырвоны – ноччу снегападу не будзе.

Званы чутны здалёк ясна i гучна – да хуткага снегападу.

Над лесам паветра густое, неба цёмна—сiняе – хутка будзе цёпла.

Лес пачарнеy – да адлiгi.

12

Варона пад крыло хавае дзюбу, чакаючы пахаладання.

Моцны вецер – вясна, лета i восень будуць дажджлiвымi.

Крычаць i мiтусяцца вароны – насоyваецца завiруха.

Ваyкi каля вёскi прадказваюць yзмацненне марозу.

Снежныя шматкi становяцца буйнымi – да адлiгi.

Халоднае надвор'е – у жнiyнi будзе вельмi горача.

Чырвоная месяц-чакай парывiстага ветру.

Печ дрэнна растоплiваецца, дровы слаба гараць – да цяпла.

Шкло падвойных аконных рам пацее – да пахаладання.

Сена сырэе – да снегападу.

Попел у печы хутка згасае або дровы дрэнна разгараюцца – да адлiгi.

13

Вада запоyнiла палонку да краю – будзе мароз.

Полымя y агнi: чырвонае хутка пахаладае; белае-хутка пацяплее i вясна не загарамi.

Млечны Шлях на небе поyны зорак i светлы – да добрага надвор, я. Млечны Шлях цьмяны – да непагадзi.

Вераб'i yцяпляюць свае гнёзды – да моцнай сцюжы.

Гучны крык крумкача – да снежнай буры, мяцелiцы.

Печ дрэнна растоплiваецца, чадзiць, дровы не хочуць гарэць – да цяпла. У печы практычна няма цягi – да сырога надвор'я. Цяга моцная – да сьцюжы.

14

Яснае, зорнае неба абяцае зацяжную i познюю вясну.

Снегапад у гэты дзень прадракае мокрую, дажджлiвае вясну.

Доyгiя ледзяшы звiсаюць з дахаy – лён будзе доyгiм.

На небе ноччу зарапад – да цёплай вясны.

Надвор'е на Трыфана паказвае, якой будзе yся вясна.

Мароз на Трыфана – вясна наступiць яшчэ ня хутка.

Калi на Трыфана на небе шмат зорак, то зiма яшчэ доyга працягнецца.

Вячэрнi туман – да яснага надвор'я на yвесь наступны дзень.

15

Мяцелiца, завiруха – быць году неyраджайным.

Снегапад значыць, што зацягнецца вясна.

Халодны i пахмурны дзень падказвае – вясна будзе халодная.

Пачалася адлiга – вясна будзе ранняя i цёплая.

На Стрэчанне ранiцай снег – ураджай ранняй збажыны, калi апоyднi – сярэднiх; калi да вечара – позняй.

Вялiкiя ледзяшы вiсяць на краi даху – будзе багаты yраджай.

Калi на Стрэчанне адлiга – yраджаю кот наплача.

Свiннi свярбяць, труцца аб слупы i ствалы дрэy – да снегу.

Вiшчаць парасяты – да холаду.

16

Над замерзлай рэчкай сцелецца туман перад маразамi.

Ноччу быy iней – днём пахаладае.

Снега шмат – летам будзе шмат дажджоy.

Вераб'i, прадчуваючы хуткую вясну, крычаць пад акном.

Лес «шумiць» – будзе адлiга, а калi «трашчыць» – чакай мароз.

17

Туман трымаецца: высока – добрае надвор'е yсталюецца; сцелецца па зямлi, магчыма пацяплее i пойдзе невялiкi снег.

Бачны счарнелы лес – хутка пацяплее.






Вераб'i хаваюцца y салому ад моцнага марозу.



Галiнкi елi згiнаюцца yнiз – да снегападу. Калi галiнкi глядзяць уверх-дзень будзе ясным.

Уцёкi снежных «раслiн» на шкле паднiмаюцца yверх – да панiжэння тэмпературы.

18

Снег iдзе – хутка стане цёпла.

Моцны мароз – вясна будзе бурнай, а лета сухiм i цеплым.

Дзень без ападкаy – будзе сухое лета.

Пацяплела y гэты дзень – зiма здаецца.

Няма снегу 18 лютага -чакайце засуху y летнi перыяд. Калi yдарае мароз – прымета таго, што, хутчэй за yсё, лета будзе гарачым.

Калi на Агаф'ю цёпла, то зiма yжо скончылася – можна чакаць вясну.

Вада y рэках i студнях прыбывае – да пацяплення.

Скураныя рэчы сталi больш гнуткiмi i мяккiмi – да снегападу.

19

Залацiсты колер гарызонта абяцае дзень з добрым надвор'ем.

Мароз стаiць – вецер адужэе.

Перад снегападам чутна, як на дрэвах шамацiць сухое лiсце.

Калi y гэты дзень стаiць мароз, то лета будзе сухое i спякотнае.

Сабачкi лезуць на канапы, згортваюцца абаранкам, закрываюць носiкi лапкамi i спяць – да марозу.

Тытунь сырэе – да снегу.

Палявыя мышы вылезлi з нор i бегаюць па снезе – да пахмурнага надвор'я.

Чым на Вуколу-цялятнiка халадней, тым цяплей у сакавiку.

Калi y гэты дзень адлiга – каровы будуць дрэнна даiцца.

20

Куры рана садзяцца на курасадню, чакаючы хуткага пахаладання.

Па небе плывуць аблокi сiняга колеру – хутка пацяплее.

Днём дзьме паyднёвы вецер – yрадзяць яравыя хлеба.

Грымiць гром – не будзе сена на лузе.

Старыя авечкi мала ядуць – да цяпла.

Сабакi катаюцца па снезе з вечара – да начнога бурана.

Крот застаецца y нары, зачынiyшы yваход – да маразоy.

Пачало на Луку раставаць з паyночнага боку – да цёплага лета.

21

Ноччу вялiкi месяц – быць адлiзе.

Моцныя маразы кажуць аб хуткiм надыходзе вясны.

Чым мацней мароз у гэты дзень, тым цяплей сакавiк.

Дым па зямлi абяцае пахаладанне.

Аб моцным снегападзе сведчаць раскудахтаныя куры.

22

У лесе тэмпература такая ж, як на адкрытым полi або раyнiне – будзе снег i паднiмецца вецер.

Холадна – сакавiк будзе вельмi цёплым.

На дрэве з'явiyся рабчык – чакай, што пахаладае.

Днём адлiга – маразы могуць затрымацца.

Пацеюць вокны – чакай адлiгi.

23

Вароны садзяцца на верхнiя галiнкi i чысцяць крылы – пойдзе снег.

Конь кладзецца на зямлю, абяцаючы пацяплення i снег.

Тонкi, ясны месяц – можа нават навальнiца быць.

Маразы пратрымалiся цэлы тыдзень – сакавiк будзе цёплы.

Снег звешваецца з даху – yрадзяць хлеба.

24

Ляжыць шмат снегу – у траyнi будзе шмат травы на лугах.

Ідзе снег у гэты дзень – хутка прыйдзе вясна.

Шмат снегу – значыць, травень будзе цёплым.

Днём пацяплела – маразы адступаюць i сыходзяць зусiм.

Адлiга – наступiла вясна, i халодных дзён больш не будзе.

Лес у мароз зашумеy – да адлiгi.

Над месяцам бачны як бы слуп – снегападу не будзе.

Дрэвы y iнеi – да маразоy.

Свiннi цiснуцца адна да адной – да халадоy.

Улас днём карове бок нагрэе, ноччу-рог абарве (замарозiць).

Улас на двары – вясна на гары.

25

Дружная цвыркаюць вераб'i – чакаецца адлiга.

Стаiць туман або пайшоy снег – лета будзе дажджлiвае.

Дзень выдаyся халодным – да цёплага сакавiка, да ранняй вясны.

Чым халаднее надвор'е y апошнi тыдзень лютага, тым цяплей будзе сакавiк месяц.

Жарабя шмат валяецца – да снега.

Зоркi барвянага або чырвонага колеру – да вiхуры.

Марозны год – год садавiны.

Ноччу быy iней – днём чакай снегападу. Пушысты iней – да добрага надвор'я.

26

Сонца yзыходзiць слупом – пахаладае.

Ясна апоyднi, будзе яснае надвор'е блiжэйшы час.

Пахмурна або снег – будзе надвор'е халоднае i сыра.

Пахмурны дзень – позняя вясна.

Сiнiчкi звонка спяваюць-раннюю вясну клiчуць.

Чым халадней, тым больш гарачым i сухiм будзе лета.

Сабака расцягваецца на зямлi, раскiнуyшы лапы – да цяпла.

Звяры чхаюць – да змены надвор'я.

Лес серы – да марозу.

27

Добрае надвор'е – наперадзе яшчэ марозныя днi чакаюць.

Збеглiся хмаркi y купку – быць непагадзi хутка.

Чым больш снегу ляжыць на зямлi – тым большы будзе yраджай. Паля са снегам-так i свiран з хлебам.

Цiyкаюць сiнiцы перад тым, як пацяплее.

Ударыy мароз у гэты дзень – лета будзе засушлiвае.

На Кiрылу добрае надвор'е – да маразоy.

Цецярук зрываецца з месца i хутка пералятае поле-перад снегападам.

28

У рацэ падымаецца вада i пагражае выйсцi з берагоy – быць вялiкаму yкосу траy на лугах.

Звiсаюць доyгiя i тоyстыя ледзяшы – вясна будзе доyгая.

Месяц ясны y небе – мароз пакуль не збiраецца сыходзiць.

Снег 28 лютага адтае – да добрага yраджаю сена.

Лiсiца «брэша» – чакай неyзабаве снегу.

Якое надвор'е y гэты дзень, такая i восень будзе.

Мала снегу – да неyраджаю.

29

Калi y гэты дзень стаiць мароз, то холады могуць затрымацца.

Моцны вецер прадвяшчае непагадзь.

Вароны гучна крумкаюць – да халадоy.

Дубрава пацямнела – да адлiгi.

Аблокi плывуць хутка i высока – да яснага дня, без ападкаy.

Птушкi вяртаюцца y гэты дзень з поyдня – да ранняй вясны.




САКАВІК





Вясна, вясна – вясне дарогу!



Прыказкi i прымаyкi пра вясну



Вясновы дождж гадуе, восеньскi гноiць.

Вясна ды восень – на дзень пагод восем.

Вясной зверху пячэ, а знiзу марозiць.

Вясною суткi мочыць, а гадзiну сушыць.

Вясновы дзень год кормiць.

Без першай ластаyкi вясна не абыходзiцца.

Хто вясною папрацуе, той восенню павесялiцца.

Пасля самай лютай зiмы yсё роyна прыйдзе вясна.

Вясной засевак зацягнеш – ногi працягнеш.

Хто не пасее, не будзе i збiраць.

Хто спiць вясною, плача зiмою.

Добры год па вясне вiдаць.

Вясновай вады i цар не суцiшыць.

Вясна прыйшла – на yсе пайшла.

Прыляцела б чайка, а вясна будзе.



Прыказкi i прымаyкi пра сакавiк



Сакавiк марозам на нос садзiцца.

Сакавiк сухi ды мокры май – будзе каша ды каравай.

У сакавiку поyднем вее, старога грэе.

Сакавiк з вадой, красавiк з травой, а травень з кветкамi.

Прыйшоy сакавiк-марток – апранай двое парток.

У сакавiку i ззаду i спераду зiма.

Сакавiк – зiмабор, змагаецца з зiмой.

Сакавiк няправiльны: то плача, то смяецца.

Сакавiк у мацi – зiмы футра купiy, а праз тры днi яе прадаy.

Сакавiк яшчэ закруцiць завейную круцёлку.

1

Цёпла i сонечна – yся вясна будзе такая ж.

Ідзе y гэты дзень снег – год будзе yраджайны.

Дзьме цёплы вецер абяцаючы дажджлiвае лета.

Дзьме паyночны вецер-значыць лета будзе прахалоднае.

На лёдзе вадаёма плёскаецца вада – да цяпла.

Берасцянка гучна крычыць – да халадоy.

Прадметы удалечынi здаюцца вышэй i больш, чым на самай справе – да адлiгi, а таксама да снегу або да дажджу.

Густы туман у гэты дзень – да непагодлiвага лета.

2

Аблокi плывуць хутка i высока – дзень будзе ясным i з добрай надвор'ем.

Спускаецца густы туман – май абяцае быць халодным.

Тонкiя выцягнутыя аблокi з захаду – чакай моцнага дажджу.

Якое надвор'е y гэты дзень – такiм жа будзе i yсё лета.

Колi на Фёдара yвечары гуляе месяц, то абяцае добры yраджай.

Колi на Фёдара iдзе дождж, будзе добры yраджай збажыны i лёну.

Цяга y печы слабая – да сырога надвор'я.

Калi пасля Хрышчэння было пацяпленне, то 2 сакавiка чакай мароз.

3

Аблокi плывуць па небе хутка i высока – будзе добрае надвор'е.

Верхавiны дрэy пачарнелi – чакай сапраyднага цяпла.

Ясныя зоркi i месяц бачныя на небе – вернецца моцны мароз.

Шмат снегу ляжыць на палях – будзе yраджайны год.

Аyсянка прыляцела – хутка наступiць цёплае i сухое надвор'е.

Снезе надзьме – хлеба прыбудзе; вада разальецца – сена набярэцца.

Рака разлiлася – шмат травы на залiyных лугах будзе.

4

У завеi снег кладзецца на паля грудамi – будзе добры год для гароднiны i яравых збожжавых.

Убачыць чаек каля ракi – хутка растане снег i лёд на рацэ.

Сустрэць белага зайца – будзе яшчэ снег iсцi i ляжаць.

Бульба прарасла y сховiшча – вельмi хутка пацяплее.

Гракi i галкi зграямi сядзяць на дарозе – чакайце непагадзi.

Снежныя заносы y гэты дзень абяцаюць пазнейшыя травы.

Колi на Фядота сустрэнеш у лесе белага зайца, значыць снег абавязкова выпадзе яшчэ.






Вароны купаюцца ранняй вясной – да цяпла.



5

Гракi i галкi yюцца зграямi i апускаюцца стралой на зямлю, чакай хуткага снегу.

Выпаy снег – не быць багатаму yраджаю i кругламу караваю.

Дождж пайшоy – быць багатаму разлiццю рэк.

Птушкi купаюцца y снезе, чакаючы хуткага пацяплення.

Сухi сакавiк – урадлiвасць, дажджлiвы-неyраджай.

Растае снег з дажджамi – да вялiкай паводкi.

6

Сухое паветра прыкмета, што вось-вось пацяплее.

Вецер падзьмуу з поyдня абяцаючы прыход цяпла.

Паyночны вецер прынясе пахаладанне.

Усходнi дзьме вецер – хутка быць вясне.

Своечасовы прылёт птушак вясной абяцае добры yраджай хлеба.

Высокiя гурбы y двары – да цёплага надвор'я.

Ластаyкi прыляцелi – да цяпла.

Снег растае вакол дрэy, пакiдаючы спадзiстыя краi – да хуткага цяпла. Калi стромкiя краi – яшчэ доyга будзе холадна.

Рана пацяклi ручаi – да ранняй сяyбы.

7

Сонца свецiць цьмяна – надвор'е пагоршыцца.

Спявае жаyрук – вясна yжо за парогам стаiць.

Галубы буркуюць перад хуткiм пацяпленнем.

Пайшоy снег у гэты дзень – чакай услед i пахаладанне.

Гракi i ластаyкi прыляцелi – да дружнай вясны.

У гэты дзень холадна – да дажджлiвага лета.

Жаyрук заспяваy – вясна будзе ранняй.

8

Выпаy снег – Святы тыдзень (Вялiкдзень) будзе халодным.

Суха – не чакай дажджу на Вялiкдзень.

Хутка ляцяць аблокi y небе – хутка будуць цёплыя днi.

Моцны туман абяцае вiльготнае лета.

Вераб'i гнязда yюць, а сарокi ляцяць у лес – да yстойлiвага цяпла.

Конь на зямлi ляжыць – да вiхуры.

Птушкi прыляцелi – шмат хлеба будзе.

Чутны стук дзятла – да позняй вясны.

Сiнiцы гучна спяваюць – да цёплай надвор'i.

Берасцянка закрычаkf – да замаразкаy.

9

Дзень снежны – будзе снег ляжаць i y красавiку.

На дахах снег не растае – холад яшчэ затрымаецца.

Сонечнае надвор'е падказвае – на Вялiкдзень будзе цёпла.

На небе ясны месяц кажа, што неyзабаве будзе мароз.

Сiнiчкi цiyкаюць – да цёплага надвор'я.

Дзень выдаyся цёплым – да цёплага красавiка.

Шмат снегу y гэты дзень – Вялiкдзень будзе халодны.

Калi снег растаy, то будзе суха, сонечна i цёпла.

10

Гром у гэты дзень прадвесцiць пахаладанне.

Добрае надвор'е абяцае добрае лета.

Вароны купаюцца – да цяпла.

Снег з дажджом – да паyнаводдзя.

Калi дзяцел стукае y сакавiку, то вясна будзе позняй.

Калi на Тарасiя выпадае снег, то перад Вялiкаднем тыдзень будзе дажджлiвым i халодным.

Калi зайцы доyга не лiняюць, то чакай працяглых халадоy.

Звяры чхаюць у непагадзь – да магчымага паляпшэння надвор'я.

11

Вецер дзьме паyднёвы або паyднёва – yсходнi – пацяплее.

Густы туман ранiцай сцелецца па зямлi перад пахаладаннем.

Туман пасля абеду – хутка стане цёпла.

Пайшоy снег у гэты дзень – лета будзе дажджлiвае.

Снег растаy на Парфiрыя – хутка яшчэ выпадзе.

Вераб'i збiваюцца y зграйкi – да сухога i цёплага надвор'я.

Вароны кружаць над галавой – да цяпла.

Галубы вылезлi на вулiцу i радасна буркуюць – да пацяплення.

Галубы хаваюцца пад дах – да пахаладання.

Калi y гэты дзень птушкi yюць гнёзды на сонечным боку дамоy i дрэy, значыць лета будзе халоднае.

12

Паyднёвы вецер i капеж – лета будзе цёплым.

Гракi прама на гняздо ляцяць – будзе ураджайны год.

Паказалiся пралескi да праталiны – хутка ехаць у поле араць.

Ныркi вярбы на верхавiнах пачыналi раскрывацца – больш халадаць не будзе. Калi на вярбе у гэты дзень пупышкi набраклi – можна чакаць багатага yраджаю.

Свiннi свярбяць – да цяпла.

Вераб'i збiраюцца пад дахам i перабiраюць пёры – да пацяплення.

13

Ідзе дождж – лета будзе з дажджамi.

Пахмурнае неба – пахаладае хутка.

Няма снегу y гэты дзень – будзе цёплае надвор'е.

Сонечны дзень – будзе добры yраджай.

Доyгiя ледзяшы-доyгi лён. Доyгiя ледзяшы – да доyгай вясны.

Звонкая кропель – да вялiкага yраджаю летам.

Гракi прыляцелi – хутка снег растане, але лета будзе дажджлiвым.

14

Якое надвор'е y гэты дзень – такiм чакай i лета.

Густы туман у гэты дзень – yрадзiць гарох i фасоля.

Лужыны ля парога – пчаляры y мёдзе купацца будуць.

Калi курачка з лужынкi нап'ецца, вясна будзе ранняя.

Снег у гэты дзень – да yраджаю. Цёплы вецер – да мокрага лета, вецер з поyначы – да халоднага.

Дзень Еyдакii ясны – на агуркi i грузды yраджай.

Кропель звонкая – да смажанiны летам.

Калi гракi прыляцелi да гэтага дня – быць лета мокрым, а снег рана сыдзе.

15

Мяцелiца або вецер – доyга не будзе травы на палях.

Добры дзень – да ранняй i цёплай вясны.






Калi надвор'е дрэнная, то вясна будзе позняй.



Паyночны вецер у гэты дзень прадказвае прахалоднае лета.

Вецер падзьмуy паyднёвы на Ветраноса – быць лету цёплым.

Дажджлiвы дзень – будзе шмат хлеба, але лета будзе сырое.

Густы туман з ранiцы – да yраджаю бабовых.

Замаразкi – дрэнна yрадзiцца грэчка.

16

Вераб'i сабралiся пад дах i перабiраюць пёры чакаючы, што будзе цёплае надвор'е.

Певень крычыць часта i не y час – надвор'е сапсуецца.

Вецер дзьме да сонца перад тым, як пацяплее.

Весела цiyкаюць птушкi, адчуваючы наблiжэнне цяпла.

Шпакi прыляцелi – да багатага yраджаю збожжавых.

Сiнiцы гучна i весела цiyкаюць – да цёплых дзяньках. Калi iх чырыканне сумнае i працяглае-будуць яшчэ замаразкi.

Гусi высока ляцяць – да вялiкага разлiва рэк. Нiзка ляцяць – будзе мала вады.

17

Гракi прыляцелi – снег сыдзе на працягу месяца

Гракi прыляцелi на старыя гнёзды – вясна будзе дружнай i снег растане разам

Убачыy грака – вясну сустракай.

Убачыць грака, якi сядзiць на чорнай купiне – да паводкi.

Ясная, сонечная надвор'е – летам у лесе будзе шмат ягад.

Якое надвор'е y гэты дзень – такое будзе наступнай зiмой.

18

Вароны крычаць, павярнуyшы дзюбы на поyнач – хутка пахаладае.

Зацвiлi пралескi – вясна прыйшла канчаткова.

Вярнулiся плiскi – быць вясне цёплай i пагодлiвай.

Сонечна y гэты дзень – лета будзе мяккiм.

Месяц у сiнi – да хуткага непагадзi.

Ясная надвор'е 18 сакавiка – летам граду не будзе.

Мышы завялiся y доме i на палях – да неyраджаю.

19

Вароны крумкаюць зграяй – будзе непагодлiвае надвор'е.

Стукае гучна дзяцел – холаду працягнуцца яшчэ доyга.

З«явiлiся пралескi – хутка пачнуцца палявыя работы.

Лёд на рэках тоне, пакрываючыся вадой – будзе неyрадлiвы год.

Убачыць белага зайца – да снегападу.

20

Неба пры заходзе сонца ярка-жоyтае – наступiць чарговае пахаладанне i iстотна yзмоцнiцца вецер.

Снегiры цвыркаюць пад акном – чакай хуткую адлiгу.

Вярнулiся пералётныя птушкi – будзе цёпла.

Паyднёвы вецер i дружны капеж – да цёплага лета.

Сiнi гарызонт – да хуткага пацяплення.

Жаваранкi прыляцелi – да цяпла.

Убачыць зяблiка – да халадоy.

Ластаyкi на паyднёвам баку гнёзды yюць – да халоднага лета.

21

Прылёт жаyрукоy на вясновы Сонцаварот – вясна будзе цёплая i пагодлiвая.

Квiтнее вярба – вясна прыйшла канчаткова.

Птушкi робяць гнёзды на сонечным баку, чакаючы, што лета будзе халодным.

Шчыльны туман – хутчэй за yсё падмарозiць.

Аблокi плывуць хутка i высока – да добрага надвор'я.

22

Дзень цёплы на Сорак саракоy – будзе наперадзе 40 дзён цяпла.

Гром грымнуy – будзе неyраджайным годзе.

Жаyрук з'яyляецца да цяпла, а берасцянка да сцюжы.

Убачыy шпака – ведай, вясна ля ганка.

Сонца y кругах – да выдатнаму yраджаю.

Сiнiца на Сарокi заспявала – цяпло варажыць.

23

Вераб'i збiраюцца y кустах, крычаць – да хуткай непагадзi.

Прыляцелi журавы да гэтага дня – вясна будзе добрая.

Заяц скача каля вёскi – чакай моцнага марозу.

Вакол месяца бачны арэол – пойдуць дажджы.

Варона хавае дзюбу пад крыло – да холаду.

Падзьмуy халодны вецер-зiма яшчэ доyга не сыдзе.

Густы туман-хутка снег растане, але лета будзе дажджлiвым.

Глушэц на дрэве начуе – да адлiгi.

24

Вароны назойлiва крумкаюць – будзе непагадзь.

Іней ранiцай да дажджу днём.






Іней ранiцай да дажджу днём.



Журавы ляцяць блiзка да зямлi баючыся моцных ападкаy.

Прылёт жаyрука да гэтага дня абяцау цёплае надвор'е.

Мышы на палi бягуць – да неyраджайнага года.

Калi ноччу быy iней, то днём снегападу не будзе.

Гракi зграямi yюцца i стралой на зямлю апускаюцца – да дажджу.

Дружны прылёт птушак – да халадоy i непагадзi.

25

Ідзе дождж – азiмыя y гэтым годзе yрадзяць.

Ноччу спусцiyся туман – сёлета yрадзiць лён i каноплi.

Добрае надвор'е y гэты дзень – чэрвень чакаецца з лiyнямi.

Вароны садзяцца на зямлю – да цяпла.

Шмат мышэй з'явiлася – да неyраджайнага года.

Калi дзiкiя звяры са звыклых месцаy перабiраюцца на больш высокiя – да моцнага паyнаводдзю.

Калi цёпла i сонечна, то лета будзе непагодлiвае.

Конi гучна пырхаюць – да дажджу.

26

Галкi збiраюцца пад вечар i крычаць, чакаючы прыход цяпла.

Стаiць туман – лета чакай непагодлiвае.

Свецiць сонца y гэты дзень – год будзе yраджайным.

Хатняя птушка падбiрае пад сябе лапы чакаючы прыходу начных замаразкаy.

27

Стукае гучна дзяцел чакаючы пацяпленне.

Карова дала мала малака – будзе дрэннаяе надвор'е.

Скацiна не п'е чакаючы дажджу.

Конь спiць лежачы перад надыходам цёплага надвор'я.

Пачуць гром – да yрадлiвага лета.

Аблокi плывуць хутка i высока – да добрага надвор'я.

Туман у гэты дзень – да непагодлiвага лета.

Калi дзень марозны, то холады яшчэ тыдзень пратрымаюцца.

28

Пералётныя птушкi ляцяць чарадой – вясна будзе дружная.

Чайкi прыляцелi – будзе крыгаход i цёплае надвор»е

Цвыркаюць заyзята вераб'i, прадбачачы добрае надвор'е.

Мала вады y рацэ – засушлiвае лета.

Чайкi y вадзе купаюцца – да дажджу.

Гракi прама на гняздо ляцяць – да дружнай вясны.

Жураyлi ляцяць нiзка, хутка, моyчкi – да непагадзi.

29

Калi стаiць цёплае надвор'е – вясна будзе цёплая.

Хутка плывуць па небе аблокi – надвор'е будзе цёплым.

Аблокi закрылi сонца – хутка пойдзе дождж.

Птушкi купаюцца y лужынах перад пацяпленнем.

Снег хутка тае, а вада бяжыць дружна – да дажджлiвага лета.

Нiзкi yзровень вады y рэках – да неyраджайнага года, высокi – да мокрага лета.

30

Журавы прыляцелi – хутка будзе цёпла.

Цякуць ручаi – быць вялiкаму павадку.

Высока стаiць вада y рацэ – год будзе yраджайны.

Не вiдаць нiдзе шпакоy – яны схавалiся, чакаючы пахаладання.

Калi y гэты дзень дождж або снег, то лета будзе yраджайным; ясна – гарачым, ягады i грыбы не yрадзяцца.

Заквiтнела ляшчына – вясна прыйшла канчаткова i далей будзе цёпла.

31

Зоркi драбней звычайнага, можна сказаць ледзь бачныя – хутка будзе дождж.






Зорнае наба над галавой – гэта прыгожа!



Не вiдаць шпакоy – яны схавалiся, чакаючы пахаладання.

З«явiлiся камары – хутка пацяплее.

Снег друзлы яшчэ ляжыць на палях – будзе год неyрадлiвы.

Шмат камароy у лесе – добра yрадзяць авёс i ягады.

Машкара кружыцца – да yраджаю грыбоy.

Лебедзi прыляцелi – да цяпла.




КРАСАВІК





Пачынаецца прыгажосць



Прыказкi i прымаyкi пра красавiк



Красавiк усiх напоiць.

Красавiк падмане, пад травень падвядзе.

Красавiк з вадою, а май з травою.

Зазвiнелi капяжы y красавiку.

Красавiк-бацюшка y поле клiча.

Красавiк зямлю фарбуе.

Красавiк лянiвага не любiць, спрытнага голубiць.

Красавiк з траyнем – ключ да yсяго года.

Красавiк снег морыць – гурба гарыць.

Красавiцкi шпак-вясны ганец.

Красавiцкая кветка ламае сняжок.

Красавiцкае цяпло ненадзейлiва.

Была б красавiцкая вадзiца, а зелянiна народзiцца.

1

Не вiдаць зорак ды высокая начная воблачнасць кажуць аб тым, што пацяплее.

Сонечна i пахмурна y гэты дзень – летам будзе засуха.

Шмат ручаёy ад раставання снегу абяцаюць добры травастой i багаты yкос сена.

Заквiтнела вярба да гэтага дня – можна выносiць пчол.

2

Лёд на рэках сыходзiць хутка – год будзе yраджайны.

Днём цёпла, а yначы холадна – у блiжэйшыя днi будзе цёпла.

Вялiкi дождж – шмат будзе грыбоy сёлета.

Скарынка на снезе становiцца калючай пасля адлiгi – будзе год жыватворны i yраджайны.

3

У yзыходзячага сонца жоyтыя прамянi – будзе добрае надвор'е.

З«явiлiся камары – хутка моцна пацяплее.

Цiyкаюць сiнiцы – будзе пагодлiвае надвор'е.

Пасiнелi аблокi – хутка пойдзе дождж.

Калi лiст бяроза перад алешынай распусцiла, лета будзе засушлiвае, а калi наадварот – дажджлiвае.

Калi y гэты дзень грымне гром, то год будзе yраджайным.

4

Рассветнае сонца y чырвоных колах – чакай yраджаю гароднiны.

Вароны купаюцца y лужынах перад пацяпленнем.

Цёмна-сiнiя аблокi плывуць па небе – пойдуць цёплыя дажджы.

На Васiля цёплага сонца y кругах – да yраджаю

Снег на мурашнiку з паyночнага боку сышоy – да цёплага i доyгага лета. Калi ж снег з паyднёвага боку мурашнiка растаy, то лета будзе прахалоднае.

Снег сышоy, а на яго месцы з'явiлася павуцiна – будзе перашкода добраму yраджаю.

5

На Нiканаy дзень чутны першы вясновы гром, а снег яшчэ не сышоy – лета будзе халодным.

Днём цёпла, а yначы мароз – красавiк будзе стаяць цёплы.

Навальнiца бачная, а снег яшчэ ляжыць – быць лета прахалодным.

Ясныя зоркi на небе падказваюць, што падмарозiць.

Ваверка скача па дрэвах чакаючы пацяплення.

6

Жаyрук спявае – будзе цёпла.

Ідзе снег у гэты дзень – пахаладае, аж да марозу.

Ранiцай бачная раса – yрадзiць авёс i проса y гэтым годзе.

Ноччу цяпло – вясна будзе цёплая.

Калi да гэтага дня цалкам сыдзе снег, то да наступнай зiмы снегу yжо не будзе. Калi снег на зямлi да гэтага часу ляжыць, то праляжыць яшчэ доyга.

Калi ранiцай раса, то коням не трэба аyса, таму што добра yрадзiць проса.

Пайшоy снег – да yраджаю грэчкi.

Калi на Арцемiя Мароз, будзе проса i авёс.

7

Снег на дахах не сышоy – ляжаць яму яшчэ месяц.

Калi грыбы з'явiлiся: на yзвышшы – лета будзе мокрае i дажджлiвае; у лагчынцы – улетку будзе суха.

Калi на ноч цёплая, то вясна будзе дружная.

Калi да гэтага часу снег на стрэхах ляжыць, то ён будзе y поле ляжаць i 6 мая.

Калi да гэтага дня не прыляцелi ластаyкi – вясна будзе халодная.

Ранiшнi туман – да вялiкага разлiва рэк i ручаёy.

Бясхмарнае неба i яркае сонца – да грознага лета.

Калi 7 красавiка вецер, туман i iней, то год будзе yраджайным.

8

Заквiтнела чаромха на Гаyрыiла – будзе толькi цяплець i можна прыступаць да пасадкi бульбы.

Квiтнее вярба, можна выносiць вулля з зiмоyнiка на сонца.

На дахах яшчэ ляжыць снег – да канца месяца будзе халаднавата.

Калi пазелянела чаромха, то прыйшоy час саджаць раннi бульбу.

Калi на Гаyрыiла светлы узыход сонца, то пара прыбiраць yсю санную збрую.

Якое надвор'е на Гаyрыiла, такое будзе i на Сяргея-куратнiка (8 кастрычнiка).

Замаразкi – да халоднай i зацяжной вясны.

Калi на дахах па гэты дзень ляжыць снег, то y блiжэйшы месяц ён цалкам не растане.

9






Выпаy iней i туман – добры yраджай.



Аyсянка заспявала – кiнь санкi, вазьмi воз.

Убачыy у гэты дзень чаек – на вадаёмах вось нi вось растане лёд.

Пачуць вечарам крык кнiгаyкi – да яснага надвор'я.

Калi зграйкi кнiгавак нiзка лётаюць, то y блiжэйшы час дажджоy не прадбачыцца. Калi падчас палёту птушкi крычаць, то будзе засушлiвае лета.

Чайкi над дамамi лётаюць – хутка лёд сыдзе.

10

Сонца пры yзыходзе ярка-чырвонае i хаваецца y аблокi – будзе дождж.

Удалечынi чутны гром – хутка пойдзе дождж.

Вароны на верхавiнах дрэy – маразы скончылiся.

Заквiтнела мацi-i-мачаха – чакай хуткага цяпла.

Дождж – да yраджайнага года.

Пачуць глухiя i працяглыя раскаты грому – да зацяжнога дажджу.

Туман i шэрань – да yраджаю садавiны, гароднiны i травы.

Калi сарокi сядзяць на верхавiнах дрэy, то хутка пацяплее.

Кнiгаyкi нiзка лётаюць i крычаць – да засушлiвага лета.

11

Хутка i высока плывуць аблокi – чакай добрае надвор'е.

Шмат бярозавага соку кажа аб дажджлiвым леце.

Бяроза цалкам квiтнее – лета будзе засушлiвым.

Гусi выйшлi на лёд ведаючы, што пацяплее яшчэ не хутка.

Якое надвор'е 11 красавiка, такое будзе i 11 кастрычнiка.

Калi спачатку опушается бяроза – чакай сухога лета, калi алешына – мокрага.

Моцны дождж – да yраджаю аyса.

Шмат лебедзяy – да цёплай вясны.

12

Гусi ляцяць: высока – дажджоy будзе шмат; нiзка – мала.

Квiтнеюць дзьмухаyцы – восень у гэтым годзе будзе ранняя.

Бяроза лiсцем абагнала алешыну абяцаючы лета з вялiкiм лiкам ападкаy.

Чарэшня заквiтнела-прыйшоy час сеяць буракi i кукурузу.

Багацце дажджоy-да добрага yраджаю грыбоy летам

Пчолы пакiдаюць свае вулля – да наступу вясны i прыходу цёплага надвор»я

13

Аблокi лёгкiя i празрыстыя – будзе выдатнае надвор'е.

Аблокi супраць ветру плывуць – да дажджу

Днём ясна i цёпла – i далей так будзе.

Зграi птушак, якiя вярнулiся – абяцаюць пацяпленне.

Птушкi цiyкаюць i кiдаюцца адчуваючы, што падмарозiць.

Сонечны дзень-прымета да таго, што лета цёплым будзе.

У клёну i бярозы сок вылучаецца – чакай пацяплення

14






Шмат вады – шмат травы!



Разлiлася рака да Мар'i – будзе добры травастой i шмат рыбы.

Раве хатняя скацiна прадчуваючы непагадзь.

Вада iдзе y ясныя ночы – да пагодлiвай уборкi.

Калi лёд сыходзiць раптам – год будзе лёгкi, добры.

Калi y гэты дзень разальецца вялiкая вада, то чакай вялiкiх траy i ранняга пакосу па вясне.

Ноччу зорак не вiдаць – на цёплае надвор'е.

Сiнiя аблокi па небе плывуць – да цяпла i дажджу.

15

Рака выйшла з берагоy на Цiта-Ледалома-будзе раннi сенакос.

Буркуюць Галубы-перад тым як пацяплее.

Колi лёд не сышоy, то лоyлю рыбы будзе дрэнным.

Варона накармляе y гэты дзень бесхлебицу.

16

Лёд не растае да гэтага часу – у гэтым годзе будзе мала рыбы.

Калi ранiцай гэтага дня раптам утвараyся iней – гэта сiмвал цёплага пачатку лета.

Ідзе дождж на Мiкiту-Вадапола – вясна буде непагодлiвая.

Убачыць кветкi мацi-i-мачахi да заходу сонца – прадбачыць рэзкую змену надвор'я.

17

Аблокi плывуць высока i хутка – чакай добрага надвор'я.

Цёмныя цяжкiя аблокi рухаюцца цiха – будзе зацяжны дождж.

Алешына заквiтнела y гэты дзень – можна смела выпускаць пчол.

Алешына заквiтнела раней бярозы – год будзе дажджлiвым.

Цвыркун свярчыць-пара араць.

18






У ярах яшчэ снег –  yраджай збожжавых.



Яфрэм на двор зазiрнуy, пара сярпы тачыць.

Нечакана стала цiха – надвор'е хутка зменiцца.

Глушцы токуют перад пацяпленнем.

Усе ясныя красавiцкiя ночы канчаюцца замаразкамi.

Восы y адкрытых месцах гнязда будуюць – да сырога лета.

19

Дзень цiхi i бязветраны – yраджай яравых будзе рана гатовы.

Пачалося сокодвижение – надвор'е yсталюецца цёплае.

Качкi робяць гнязда блiжэй да вады – лета будзе засушлiвым.

Пералётныя птушкi змоyклi ведаючы, што хутка пахаладае.

Павук y куце сядзiць, загарнуyшыся y павуцiну – чакай замаразкаy.

Шмат павуцiння y паветры лётае – да сьпякотнага лета.

Калi ластаyкi яшчэ не прыляцелi, то вясна будзе халодная.





Конец ознакомительного фрагмента. Получить полную версию книги.


Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/pages/biblio_book/?art=63755257) на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.